Xác định công tác chống khai thác IUU là nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách, tháo gỡ Thẻ vàng của EC, là cơ hội tái cơ cấu ngành thủy sản phát triển bền vững, tỉnh đã ban hành quy định tiêu chí đặc thù và quy trình xét duyệt hồ sơ đề nghị cấp văn bản chấp thuận đóng mới, cải hoán, thuê, mua tàu cá trên biển; quy định về đóng mới, cải hoán, thuê, mua tàu cá hoạt động trong nội tỉnh; thực hiện công bố hạn ngạch giấy phép khai thác vùng khơi và cấp hạn ngạch theo số liệu tàu cá hiện có tại vùng lộng, ven bờ. Công tác quản lý tàu cá được đặc biệt chú trọng. Toàn tỉnh có 100% số tàu cá từ 15 m trở lên đã đăng ký; 1.084/1.190 tàu cá từ 15 m trở lên đang hoạt động được lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (còn 106 tàu cá trên 15 m không hoạt động, hoặc nằm bờ nên chưa lắp đặt).

Bên cạnh đó, nhằm giám sát các tàu cá có hiệu quả, UBND tỉnh đã ban hành quy trình xử lý số liệu giám sát hành trình đối với tàu cá từ 15 m đến dưới 24 m mất tín hiệu kết nối, vượt ranh giới cho phép trong quá trình hoạt động trên biển. Ban Quản lý Cảng cá Quảng Bình cũng đã tổ chức, bố trí nhân lực, trang thiết bị, ban hành Quy chế giám sát và đã thực hiện giám sát 100% tàu cập cảng bốc dỡ thủy sản theo đúng quy định. Giai đoạn 2018 - 2021, đơn vị đã giám sát được 4.741 lượt tàu cập cảng bốc dỡ thủy sản với khối lượng 31.630 tấn; thu 2.308 sổ nhật ký, báo cáo khai thác. Cùng với đó, để phù hợp với điều kiện, đặc thù nghề cá của tỉnh, UBND tỉnh đã giao Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) thành lập Văn phòng đại diện Thanh tra, kiểm soát nghề cá thực hiện kiểm tra tàu cá cập cảng tại cảng cá Nhật Lệ, Sông Gianh, xuất bến tại cửa sông Nhật Lệ, Gianh, Roòn. Từ năm 2018 đến nay, Văn phòng đã kiểm tra được 4.522 lượt tàu, bảo đảm tỷ lệ kiểm tra theo quy định.

Hoạt động thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm của các tàu cá cũng các cấp, ngành chú trọng. Trong 04 năm, lực lượng Biên phòng tỉnh đã xử lý 213 tàu cá vi phạm, phạt hơn 1,3 tỷ đồng; chuyển cơ quan điều tra 01 vụ/04 đối tượng đối tượng vận chuyển, tàng trữ chất nổ. Sở NN&PTNT xử lý 140 trường hợp, phạt hơn 01 tỷ đồng, tịch thu 35 kích điện. Các địa phương trong tỉnh đã kiểm tra, xử phạt 59 trường hợp vi phạm với 149 triệu đồng trên địa bàn phân cấp.

Mặt khác, tỉnh cũng đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, địa phương lập danh sách tàu cá vi phạm, tàu cá có nguy cơ cao vi phạm IUU để thực hiện theo dõi, giám sát chặt chẽ nhằm ngăn chặn vi phạm từ sớm; đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến quy định chống khai thác IUU. Từ năm 2018 - 2021, UBND tỉnh đã tổ chức 08 hội nghị; Sở NN&PTNT thực hiện 32 hội nghị tuyên truyền cho hơn 3.000 lượt ngư dân, cấp phát 8.000 tờ gấp, 500 sổ tay pháp luật về chống khai thác IUU; phối hợp với các báo, đài thực hiện phóng sự, tọa đàm, tin, bài tuyên truyền. Bộ Chỉ huy Bội đội Biên phòng tỉnh tổ chức 32 buổi tuyên truyền cho hơn 4.895 lượt ngư dân, cấp phát 8.994 tờ gấp, tờ rơi, phát 204 đợt trên loa phát thanh của các Đồn Biên phòng tuyến biển; thực hiện 552 bản tin, bài báo; tổ chức cho 4.614 lượt thuyền trưởng/chủ tàu ký cam kết không khai thác IUU. Các sở, ngành liên quan cũng đã vào cuộc tổ chức tuyên truyền, quy định về chống khai thác IUU cho cán bộ và người dân theo nhiệm vụ được giao. Các địa phương cấp huyện tổ chức 53 hội nghị với gần 2.565 lượt người tham dự, tổ chức cho 2.737 lượt chủ tàu/thuyền trưởng tàu cá khai thác xa bờ ký cam kết không vi phạm khai thác IUU; in và phát 2.134 tờ rơi tuyên truyền; phát tuyên truyền thường xuyên trên hệ thống loa truyền thanh, lồng ghép trong các cuộc họp khu dân cư, đoàn thể. Nhờ đó, nhận thức của cán bộ, ngư dân ngày càng được nâng cao, không để xảy ra tàu cá vi phạm khai thác thủy sản trái phép tại vùng biển nước ngoài bị bắt giữ, xử lý.

Tuy nhiên, tình trạng tàu cá vượt ranh giới khai thác cho phép trên biển và vượt qua vùng biển nước ngoài, mất kết nối thiết bị giám sát hành trình khi hoạt động còn nhiều; công tác ghi, nộp nhật ký khai thác thủy sản, thực hiện thủ tục đăng ký, đăng kiểm, cấp phép khai thác thủy sản, lắp đặt, sử dụng thiết bị giám sát hành trình tàu cá chưa được một số chủ tàu, thuyền trưởng thực hiện nghiêm túc; việc thực thi pháp luật, tuần tra, kiểm soát, xữ lý vi phạm về khai thác IUU trên các vùng nước của tỉnh còn hạn chế...

Để khắc phục những tồn tại, tạo chuyển biến tích cực trong công tác phòng, chống khai thác IUU, tháo gỡ Thẻ vàng EC, thời gian tới, các cấp, ngành, địa phương trong tỉnh tiếp tục quán triệt, triển khai quyết liệt ý kiến chỉ đạo của Thường trực Ban Bí thư, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo Quốc gia về IUU, Bộ NN&PTNT, các quy định về chống khai thác IUU cho người dân và thành phần có liên quan để nắm, tuân thủ thực hiện; đẩy mạnh vận động, hướng dẫn tất cả chủ tàu cá, thuyền trưởng và ngư dân chấp hành nghiêm quy định về tàu cá, kiểm soát khai thác IUU; triển khai điều tra, xác minh, xử lý các tàu cá vi phạm vượt ranh giới cho phép trên biển, sử dụng thiết bị VMS không đúng quy định; tăng cường thực thi pháp luật, xử lý nghiêm hành vi vi phạm khai thác IUU. Bên cạnh đó, các sở, ngành, đơn vị, địa phương cũng phối hợp chặt chẽ thực hiện tốt công tác quản lý, giám sát hoạt động tàu cá; tổ chức kiểm tra, giám sát tàu cá xuất bến, cập cảng; tăng cường thanh tra, kiểm tra tại cảng cá, giám sát sản lượng bốc dỡ thủy sản qua cảng, thực hiện xác nhận, chứng nhận thủy sản khai thác xuất khẩu EU đúng quy định...

PV:NQ