Bám sát Chương trình hành động số 30-CTr/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, giai đoạn 2008 - 2020, ngành GDĐT đã tập trung sức lực thực hiện các mục tiêu như: Xây dựng và phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội giáo dục liên quan (các tiêu chí về xây dựng nông thôn mới, xã hội hóa giáo dục); chăm sóc trẻ 6 tuổi; đào tạo nguồn nhân lực cho các vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; xây dựng chính sách thu hút nhân tài; chương trình nước sạch, vệ sinh môi trường... Để cụ thể hóa các mục tiêu đó, toàn ngành đã tổ chức quán triệt, tuyên truyền, phổ biến đến toàn thể đội ngũ cán bộ, giáo viên các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về nông nghiệp, nông dân, nông thôn; nội dung Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới; xây dựng quy hoạch phát triển GDĐT hợp lý để đáp ứng nhu cầu học tập của con em Nhân dân, nâng cao chất lượng giáo dục, chuẩn hóa cơ sở vật chất trường học... góp phần hoàn thành các tiêu chí xây dựng nông thôn mới thuộc lĩnh vực giáo dục; quan tâm xây dựng trường đạt chuẩn Quốc gia; đẩy mạnh công tác xã hội hóa giáo dục trên địa bàn toàn tỉnh nhằm nâng cao chất lượng giáo dục trong các trường mầm non và phổ thông; tham mưu kịp thời các cấp lãnh đạo triển khai chế độ chính sách đối với học sinh và giáo viên, tạo điều kiện thuận lợi cho con em vùng nông thôn, nhất là vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn được đến lớp; đầu tư mua sắm trang thiết bị dạy học môn thể dục, thiết bị đồ dùng, đồ chơi cho các trường mầm non từ nguồn Chương trình mục tiêu Quốc gia về giáo dục, Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới, Chương trình mục tiêu Giáo dục vùng núi, vùng dân tộc thiểu số, vùng khó khăn giai đoạn 2016 - 2020; tranh thủ nguồn vốn vay ODA của ADB để thực hiện dự án các trường trung học cơ sở (THCS) khu vực nông thôn, đặc biệt là vùng miền núi, bãi ngang, ven biển, cồn bãi.

Đến nay, toàn tỉnh có 567 trường (183 trường mầm non, 185 trường tiểu học, 167 trường THCS, 32 trường trung học phổ thông (THPT)). Ngoài ra còn có 08 Trung tâm Giáo dục - Dạy nghề; 01 Trung tâm Giáo dục thường xuyên tỉnh, 03 Trung tâm Giáo dục trẻ khuyết tật. Các cơ sở giáo dục trong tỉnh đã được đầu tư xây dựng mới, cải tạo nâng cấp; trang thiết bị phục vụ dạy học, thư¬ viện các trường học đã đ¬ược cải thiện theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa. Tỷ lệ kiên cố hóa phòng học văn hóa đạt 84,95%, phòng học bộ môn đạt 92,77%, phòng phục vụ học tập đạt 86,7%. Giai đoạn 2008 - 2020, tỷ lệ kiên cố hóa trường học tăng từ 55% lên 84,9%.

Công tác xây dựng trường đạt chuẩn Quốc gia cũng đạt được những kết quả tích cực. Một số địa phương tỷ lệ trường đạt chuẩn cao trên 70% như: Đồng Hới, Tuyên Hóa, Lệ Thủy. Các trường đã tích cực đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng dạy học 2 buổi/ngày; thực hiện hiệu quả Đề án ngoại ngữ, tin học, tăng cường tổ chức bán trú, đồng thời triển khai các hoạt động giáo dục đạo đức, kỹ năng sống cho học sinh. 100% trường đạt chuẩn Quốc gia được trang bị máy tính kết nối mạng Internet để phục vụ việc quản lý, tra cứu tài liệu cho giáo viên, học sinh. Công tác quản lý, phát triển đội ngũ nhà giáo cũng dần đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. Tính đến nay, toàn tỉnh đã có 255/567 trường học được công nhận đạt chuẩn Quốc gia, đạt tỷ lệ 45%, trong đó cấp mầm non có 65/183 trường học, đạt 35,5%; tiểu học 107/185 trường học, đạt 57,8%; THCS có 76/167 trường, đạt 45,5%; THPT có 07/32 trường, đạt 21,9%.

Về các tiêu chí xây dựng nông thôn mới thuộc lĩnh vực giáo dục, ngành GDĐT đã phối hợp với các địa phương nâng cao chất lượng giáo dục; duy trì tỷ lệ tuyển học sinh tốt nghiệp lớp 9 vào học lớp 10 THPT, bổ túc THPT một cách hợp lý, đảm bảo phù hợp với tiêu chí trong xây dựng nông thôn mới. Tính đến tháng 3/2021, có 115/128 xã hoàn thành tiêu chí giáo dục đạt tỷ lệ 89,8%; 94/128 xã hoàn thành tiêu chí trường học, đạt tỷ lệ 73,4%. Ngành cũng đẩy mạnh công tác xã hội hóa, phát triển giáo dục miền núi, vùng đặc biệt khó khăn; miễn, giảm học phí và hỗ trợ chi phí học tập cho học sinh thuộc các diện chính sách; thành lập các trường dân lập, tư thục... Đến nay, toàn tỉnh có 15 trường và cơ sở giáo dục ngoài công lập (13 trường mầm non, 01 trường tiểu học, 01 trường THCS&THPT).

Ngoài ra, công tác phổ cập giáo dục (PCGD), xóa mù chữ (XMC) cũng được ngành thực hiện tốt. 100% đơn vị cấp huyện đạt chuẩn PCGD cho trẻ mầm non 5 tuổi, đạt chuẩn PCGD tiểu học mức độ 3, đạt chuẩn PCGD THCS mức độ 3, đạt chuẩn XMC mức độ 2.

Có thể thấy, sau gần 15 năm thực hiện Nghị quyết số 26-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X về nông nghiệp, nông dân, nông thôn, chất lượng giáo dục toàn tỉnh đã có những bước tiến bộ vững chắc, rõ nét. Mạng lưới trường, lớp học ở nông thôn được rà soát, quy hoạch phát triển phù hợp với phân bố dân cư và địa hình của các vùng miền, đáp ứng nhu cầu học tập của Nhân dân. Các trường có quy mô nhỏ được sáp nhập, nhiều khu vực lẻ được xóa bỏ tạo điều kiện để phát triển cơ sở vật chất trường lớp theo hướng đồng bộ, hiện đại, đảm bảo sự công bằng về giáo dục cho mọi đối tượng học sinh. Cơ sở vật chất trường lớp phát triển nhanh, ngày càng khang trang, sạch đẹp; tỷ lệ trường đạt chuẩn Quốc gia vùng nông thôn tăng lên qua hàng năm. Nhiều trường ở nông thôn và vùng dân tộc thiểu số có cơ sở vật chất tốt, cảnh quan đẹp, hoạt động giáo dục có chất lượng.

Tuy nhiên, trên địa bàn tỉnh vẫn còn một số vùng đặc biệt khó khăn, đời sống kinh tế, văn hóa, xã hội của người dân còn thấp, phụ huynh ít quan tâm chăm lo việc học tập của con em nên ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng giáo dục. Hiện, toàn tỉnh còn 01 xã chưa đạt chuẩn XMC mức độ 2 (Trọng Hóa). Một số xã đạt chuẩn PCGD trung học cơ sở mức độ 3 nhưng chưa vững chắc. Tỷ lệ thanh thiếu niên độ tuổi 15 - 18 tốt nghiệp trung học cơ sở còn thấp. Tiến độ thi công xây dựng các công trình, hạng mục tại các trường học trên địa bàn xã đăng ký đạt chuẩn nông thôn mới năm 2020 còn chậm do ảnh hưởng của đợt lụt lịch sử trong năm.

Giai đoạn 2021 - 2030, ngành GDĐT tiếp tục đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục, tranh thủ sự ủng hộ của Nhân dân, các nhà tài trợ, nhà hảo tâm... trong sự nghiệp phát triển giáo dục nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn tỉnh, tạo điều kiện thuận lợi nhất để con em được đến trường; tiếp tục củng cố PCGD trẻ mầm non 5 tuổi, PCGD tiểu học mức độ 3, PCGD THCS mức độ 3, tạo tiền đề PCGD THPT; phấn đấu trong toàn tỉnh thành lập thêm 06 trường phổ thông dân tộc bán trú, tạo điều kiện cho con em vùng miền núi rẻo cao, vùng dân tộc, vùng có điều kiện kinh tế đặc biệt khó khăn và con em chế độ chính sách khác được học tập; tỉnh đạt tiêu chí trường học và tiêu chí giáo dục của Bộ tiêu chí Nông thôn mới; tăng tỷ lệ kiên cố hóa trường, lớp học lên 90%; 95% học sinh chính sách được đến lớp; 100% trường học có nhà vệ sinh hợp vệ sinh.

PV: NQ