Xác định giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ trọng tâm của tỉnh trong năm 2022 nên từ đầu năm đến nay, UBND tỉnh đã tổ chức nhiều hội nghị chuyên đề để bàn các giải pháp đẩy nhanh tiến độ thực hiện, giải ngân vốn đầu tư công năm 2022, thành lập các Ban Chỉ đạo và 03 Tổ công tác của UBND tỉnh do 03 Phó Chủ tịch UBND tỉnh làm Tổ trưởng để đôn đốc, chỉ đạo triển khai; đồng thời ban hành nhiều văn bản yêu cầu các sở ngành, địa phương, chủ đầu tư tập trung thực hiện. Lãnh đạo UBND tỉnh cũng thường xuyên tổ chức kiểm tra, làm việc với các địa phương, đơn vị; trực tiếp chỉ đạo giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện kế hoạch; đặc biệt là việc đôn đốc triển khai các dự án đầu tư lớn, trọng điểm trên địa bàn như: Dự án Đường cao tốc Bắc Nam đi qua địa bàn tỉnh; Dự án Đường ven biển và Cầu Nhật Lệ 3, tỉnh Quảng Bình.

Bên cạnh đó, tỉnh cũng đã tập trung chỉ đạo bằng nhiều hình thức như kiểm tra, tổ chức họp, điện thoại trao đổi để nắm bắt tình hình thực hiện, khó khăn, vướng mắc nhằm đưa ra biện pháp giải quyết cho từng dự án, đảm bảo tính khả thi cho các chủ đầu tư thực hiện để có thể giải ngân hết số vốn được giao trong năm 2022. Đặc biệt, UBND tỉnh đã thường xuyên tổ chức họp 03 Tổ công tác để rà soát, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc các dự án đầu tư công chậm tiến độ trên địa bàn nhằm đôn đốc, chỉ đạo. Các Tổ công tác đã tổ chức họp từng dự án cụ thể, bàn giải pháp tháo gỡ khó khăn vướng mắc, báo cáo tiến độ hàng tuần và kiến nghị đề xuất với tổ công tác để chỉ đạo giải quyết, xử lý kịp thời; đã điều chuyển kế hoạch vốn nguồn ngân sách Trung ương năm 2022 trong nội bộ các dự án nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân, phát huy hiệu quả nguồn vốn được giao. Tính đến hết ngày 31/10/2022, tỷ lệ giải ngân theo kế hoạch vốn Thủ tướng Chính phủ giao năm 2022 đạt 49,4%, dự ước đến hết tháng 11 tỷ lệ giải ngân đạt 60%. Tỉnh phấn đấu đến hết năm 2022 đạt tỷ lệ giải ngân cao nhất theo cam kết của tỉnh với Chính phủ và Tổ công tác của Trung ương.

Theo Sở Kế hoạch và đầu tư cho biết, hiện nay, tình hình thực hiện và giải ngân các dự án nguồn ngân sách Trung ương trong nước đang có chuyển biến tích cực. Tính đến ngày 31/10/2022, tỷ lệ giải ngân vốn ngân sách Trung ương trong nước theo ngành, lĩnh vực đạt 53%, dự kiến đến 30/11/2022 đạt 67,4% và đến 31/01/2023 sẽ đạt tỷ lệ 92%. Riêng các dự án nguồn vốn nước ngoài (ODA) đang gặp nhiều vướng mắc nên tỷ lệ giải ngân khá thấp. Tính đến ngày 31/10/2022, tỷ lệ giải ngân đạt 13%, dự kiến đến ngày 30/11/2022 đạt 19,1% và đến ngày 31/01/2023 đạt 50%. Tỷ lệ giải ngân thấp do một số dự án kết thúc trong năm 2022 phải bố trí đủ nguồn vốn còn lại theo kế hoạch đầu tư công trung hạn đã giao trong năm như: Dự án Sửa chữa và nâng cao an toàn đập (WB8), Dự án Xây dựng cầu dân sinh và quản lý tài sản đường địa phương (LRAMP), Dự án Môi trường bền vững các thành phố duyên hải (WB), Dự án Phát triển môi trường, hạ tầng đô thị để ứng phó với biến đổi khí hậu thành phố Đồng Hới. 

Về Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2005 và năm 2022 của 03 Chương trình mục tiêu Quốc gia, do kế hoạch vốn năm 2022 giao muộn, thủ tục kéo dài nên hiện các địa phương chủ yếu đang thực hiện công tác hoàn thiện thủ tục đầu tư dự án, chưa có khối lượng để thanh toán dẫn đến tỷ lệ giải ngân đạt thấp. Tính đến hết ngày 31/10/2022, 03 Chương trình MTQG chưa thực hiện giải ngân, dự kiến đến ngày 30/11/2022 đạt 13,8% và đến ngày 31/01/2023 dự kiến đạt tỷ lệ 80%.

Đối với tình hình thực hiện và giải ngân vốn ngân sách địa phương, tính đến ngày 31/10/2022, tỷ lệ giải ngân đạt 62,4%, dự kiến đến ngày 30/11/2022 đạt 71,8% và đến ngày 31/01/2023 đạt tỷ lệ 97%. Cũng theo Sở Kế hoạch và Đầu tư cho biết, nguồn ngân sách địa phương giải ngân chưa đạt tiến độ do kế hoạch vốn kéo dài năm 2021 sang năm 2022 là 395.000 triệu đồng nên các địa phương ưu tiên giải ngân nguồn vốn kéo dài trước sau đó mới thanh toán nguồn vốn kế hoạch năm 2022. Mặt khác, nguồn vốn ODA không giải ngân được nên nguồn vốn cho vay lại thuộc ngân sách địa phương chậm giải ngân ảnh hưởng đến tỷ lệ giải ngân chung. Bên cạnh đó, một số dự án khởi công mới gặp vướng mắc về quy hoạch, thủ tục đầu tư chậm... nên dự kiến không thể giải ngân hết nguồn vốn được giao như: Dự án Bệnh viện đa khoa Bắc Quảng Bình, Nhà thi đấu đa năng và khu vui chơi trong nhà thuộc Nhà thiếu nhi Quảng Bình; Đầu tư xây dựng 22 trụ sở Công an xã (Giai đoạn 1); Nâng cấp cơ sở vật chất và đầu tư hệ thống công nghệ thông tin phục vụ hoạt động của HĐND tỉnh; Doanh trại Trung đội Công binh và Đội 589/Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh; Đường tuần tra và các hạng mục phụ trợ khu Quân sự.

Ngoài các vướng mắc trong quá trình thực hiện dự án làm chậm tiến độ giải ngân còn có nguyên nhân khách quan là do giá cả nguyên vật liệu tăng cao tác động đến phương án tài chính của doanh nghiệp; thủ tục đầu tư theo quy định còn dài; trong quá trình triển khai kế hoạch đầu tư công của tỉnh còn có các nguyên nhân chính là nguồn vốn chủ yếu bố trí cho các dự án khởi công mới và chuẩn bị đầu tư nên phần lớn thời gian để hoàn thiện thủ tục đầu tư, chưa có khối lượng để giải ngân. Năm 2022, tỉnh Quảng Bình có 75 dự án khởi công mới và 89 dự án chuẩn bị đầu tư với tổng số vốn bố trí là 1.048.143 triệu đồng, chiếm 17,6% tổng vốn ngân sách Trung ương và ngân sách tỉnh.

Bên cạnh đó, công tác giải phóng mặt bằng trên địa bàn tỉnh vẫn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc ảnh hưởng đến tiến độ triển khai dự án; một số dự án vướng mắc thủ tục ở Trung ương vẫn chưa được giải quyết, làm chậm thời gian hoàn thiện thủ tục đầu tư, ảnh hưởng trực tiếp đến việc triển khai thực hiện các thủ tục tiếp theo và tiến độ chung của dự án như: Dự án Đường cứu hộ, cứu nạn xã Trường Xuân đi xã Trường Sơn, huyện Quảng Ninh; Dự án Trung tâm Thể dục thể thao tỉnh; Dự án Sửa chữa, nâng cấp đảm bảo an toàn đập Khe Dỗi, xã Trung Hóa, huyện Minh Hóa... Mặt khác, năng lực của chủ đầu tư, tư vấn, nhà thầu xây lắp còn hạn chế, tiến độ thi công chậm; các dự án ODA trên địa bàn tỉnh sử dụng lồng ghép nhiều nguồn vốn dẫn đến tiến độ giải ngân chung chậm. 

Thời gian tới, UBND tỉnh tiếp tục tập trung chỉ đạo quyết liệt các sở, ban, ngành, địa phương, chủ đầu tư đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, gắn trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị với kết quả giải ngân, coi đây là căn cứ quan trọng để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ năm 2022, là căn cứ để đánh giá cán bộ, bình xét thi đua khen thưởng, kỷ luật đối với cán bộ; thực hiện rút ngắn tối thiểu 30% thời gian thực hiện các thủ tục hành chính liên quan đến thủ tục đầu tư, sau đầu tư như thẩm định chủ trương đầu tư, thẩm định dự án, thẩm định kế hoạch lựa chọn nhà thầu, thẩm định bản vẽ thi công và dự toán, thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất, thu hồi đất...; tăng cường và nâng cao hiệu quả hoạt động của các ban chỉ đạo về đôn đốc, tháo gỡ khó khăn dự án trọng điểm, dự án chậm tiến độ như: Ban Chỉ đạo triển khai thực hiện dự án Đường ven biển và cầu Nhật Lệ 3; Ban Chỉ đạo dự án đường bộ cao tốc Bắc Nam (đoạn qua Quảng Bình) nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân dự án trọng điểm của tỉnh.

Mặt khác, UBND tỉnh cũng sẽ tăng cường công tác giám sát đánh giá đầu tư dự án, rà soát, chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân năm 2022, xây dựng kế hoạch đầu tư công năm 2023 đảm bảo tính khả thi; phối hợp chặt chẽ với Bộ, ngành Trung ương và nhà tài trợ trong việc giải quyết khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án ODA; tiếp tục rà soát, cắt giảm, điều chuyển kế hoạch vốn đầu tư công năm 2022 của các dự án chậm giải ngân sang những dự án quan trọng, cấp bách, có khả năng giải ngân tốt cần đẩy nhanh tiến độ thực hiện, đảm bảo phát huy hiệu quả nguồn vốn.

PV:NQ