Tính đến quý I/2025, toàn tỉnh có 437.250 người trong độ tuổi lao động, trong đó nam chiếm 52,24%, nữ chiếm 47,76%; 424.989 người trong độ tuổi lao động có việc làm; tỷ lệ lao động phi nông nghiệp chiếm 68,18% lực lượng lao động đang tham gia hoạt động kinh tế. Quảng Bình hiện có gần 5.000 doanh nghiệp đang hoạt động; tỷ lệ doanh nghiệp sử dụng dưới 10 lao động chiếm 80%; sử dụng từ 10 đến dưới 25 lao động chiếm 17%; sử dụng từ 25 lao động trở lên chiếm 03%. Tỷ lệ người lao động tham gia công đoàn cơ sở ở doanh nghiệp Nhà nước đạt 97,5%, tỷ lệ người lao động tham gia công đoàn cơ sở ở doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đạt 91%, tỷ lệ người lao động tham gia công đoàn cơ sở ở doanh nghiệp có vốn đầu tư trong nước đạt 92,5%; công nhân, viên chức và người lao động được ký kết hợp đồng lao động đạt 95%...

Nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng của Chỉ thị số 37-CT/TW và Quyết định số 416/QĐ-TTg, các ngành, địa phương luôn chú trọng công tác thông tin, tuyên truyền, phổ biến chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật về quan hệ lao động, tạo bước chuyển biến tích cực trong đội ngũ công nhân, viên chức lao động về ý thức tôn trọng pháp luật, góp phần quan trọng vào các chương trình phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh. Cụ thể, Liên đoàn Lao động tỉnh đã xây dựng 05 phóng sự, đăng tải 270 tin, bài tuyên truyền; cấp phát hơn 5.000 pa nô, áp phích, 8.500 tờ rơi; treo 575 băng rôn, pa nô, áp phích tại các trục đường chính của thành phố, khu công nghiệp, trung tâm các huyện, thị xã và cổng chính của các doanh nghiệp; tổ chức 69 lớp về kỹ năng hòa giải, giải quyết tranh chấp lao động tập thể, kỹ năng hoạt động công đoàn cho trên 7.900 lượt cán bộ công đoàn cơ sở, công nhân và người lao động…; Trung tâm Dịch vụ việc làm Quảng Bình tư vấn, hướng dẫn thực hiện pháp luật về bảo hiểm thất nghiệp cho trên 22.000 lượt lao động; Sở Tư pháp ban hành hơn 80 văn bản hướng dẫn thực hiện công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, trong đó có lồng ghép các nội dung tuyên truyền, phổ biến chủ trương, chính sách pháp luật về quan hệ lao động, việc làm, tiền lương, tiền công, điều kiện làm việc của người lao động, chính sách công đoàn…; tổ chức 50 hội nghị, lớp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức pháp luật cho báo cáo viên pháp luật cấp tỉnh, cán bộ và Nhân dân ở cơ sở trên địa bàn tỉnh; in ấn và cấp phát hơn 350.000 tài liệu tuyên truyền; đăng tải nhiều lượt tin, bài có nội dung tuyên truyền pháp luật về lao động; tổ chức 09 hoạt động nhằm hỗ trợ pháp lý cho các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh với gần 900 lượt người đại diện cho doanh nghiệp tham gia…

Bên cạnh đó, công tác thanh tra, kiểm tra thực thi pháp luật lao động cũng được các ngành, địa phương, đơn vị thực hiện nghiêm túc, góp phần phát hiện được nhiều sai sót, qua đó đã hạn chế được các hành vi vi phạm pháp luật lao động của các doanh nghiệp, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động và người sử dụng lao động, xây dựng quan hệ lao động hài hòa tại các doanh nghiệp, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh phát triển. 

Mặt khác, số đoàn viên công đoàn và công đoàn cơ sở ngày càng phát triển, tổ chức công đoàn được củng cố; nhiều hình thức hoạt động, biện pháp để chăm lo người lao động đã được triển khai thực hiện; đời sống vật chất, tinh thần của người lao động từng bước được cải thiện. Nội dung, phương thức hoạt động công đoàn có nhiều đổi mới theo hướng thiết thực, hiệu quả, với phương châm “Hướng mạnh về cơ sở, tất cả vì đoàn viên, người lao động”, làm chỗ dựa vững chắc hỗ trợ cho công đoàn cơ sở trong quan hệ lao động, thực hiện hiệu quả biện pháp bảo vệ đoàn viên, người lao động, cán bộ công đoàn trong doanh nghiệp theo quy định của pháp luật. Nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật của chủ doanh nghiệp ngày được nâng lên, từ đó thực hiện tốt nội quy, quy chế, nghĩa vụ đối với doanh nghiệp, đồng thời tạo điều kiện để người lao động biết cách bảo vệ quyền lợi của mình, góp phần xây dựng đội ngũ tập thể cán bộ, công nhân lao động đoàn kết, mối lao động hài hòa, doanh nghiệp tổ chức sản xuất, kinh doanh đúng pháp luật, có hiệu quả, nâng cao thu nhập cho người lao động…

Tuy nhiên, một số doanh nghiệp thực hiện việc đối thoại, thương lượng giữa đại diện tập thể lao động và người sử dụng lao động vẫn còn hình thức, chưa thực chất. Nhiều doanh nghiệp vẫn còn có hành vi vi phạm pháp luật lao động như không ký hợp đồng lao động, không đăng ký nội quy lao động, trốn đóng hoặc nợ đóng bảo hiểm xã hội... 

Thời gian tới, các cấp ủy Đảng, chính quyền trên địa bàn tỉnh tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quán triệt sâu rộng trong cán bộ, đảng viên và người lao động nhằm nâng cao nhận thức của người sử dụng lao động, người lao động, tạo bước chuyển biến mạnh mẽ nhận thức về tầm quan trọng của việc xây dựng mối quan hệ lao động hài hòa, ổn định và tiến bộ trong doanh nghiệp; đảm bảo kinh phí đầy đủ cho công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về lao động, tiền lương, bảo hiểm xã hội, an toàn vệ sinh lao động…; kiện toàn tổ chức, bộ máy làm công tác tham mưu quản lý Nhà nước về lao động, hỗ trợ xây dựng quan hệ lao động phù hợp với thực tiễn của địa phương; đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ công chức làm công tác quản lý quan hệ lao động; củng cố lực lượng thanh tra đảm bảo số lượng và chất lượng cho hoạt động thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật lao động trên địa bàn tỉnh; kịp thời xử lý, chấn chỉnh, đồng thời hướng dẫn cho các doanh nghiệp triển khai thực hiện đúng quy định của pháp luật; thành lập các tổ tư vấn pháp luật, tổ thương lượng tại cơ sở để thuận tiện trong việc lấy ý kiến trực tiếp của tập thể người lao động về những đề xuất của người lao động với người sử dụng lao động và các đề xuất của người sử dụng lao động đối với tập thể người lao động.

Các ngành, đơn vị và địa phương đẩy mạnh thực hiện nhiệm vụ đại diện bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên và người lao động; xây dựng, thực hiện quy chế dân chủ tại doanh nghiệp; nâng cao chất lượng hội nghị người lao động và đối thoại tại nơi làm việc; tham mưu đề xuất với cấp ủy, phối hợp với chính quyền đồng cấp trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện đối thoại tại doanh nghiệp; tuyên truyền để người sử dụng lao động nhận thức được lợi ích và trách nhiệm tổ chức đối thoại tại doanh nghiệp; tư vấn, giúp đỡ hỗ trợ công đoàn cơ sở trong quá trình tổ chức đối thoại tại doanh nghiệp; chủ động xây dựng kế hoạch giám sát, phản biện các chủ trương, chính sách liên quan đến người lao động; tích cực tham gia công tác thanh tra, kiểm tra tình hình thực hiện chế độ, chính sách pháp luật liên quan; xây dựng mối quan hệ lao động hài hòa, tiến bộ trong doanh nghiệp góp phần thúc đẩy, phát triển doanh nghiệp theo tinh thần “Công đoàn đồng hành vì sự phát triển bền vững của doanh nghiệp”.

Ngoài ra, các ngành, địa phương phát huy hiệu quả các chương trình, kế hoạch hoạt động chăm lo cho đoàn viên và người lao động; tiếp tục củng cố, hoàn thiện tổ chức đại diện người sử dụng lao động nhằm phát huy được vai trò, chức năng đại diện cho quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng lao động trong các mối quan hệ, nhất là mối quan hệ lao động trong doanh nghiệp; giải quyết có hiệu quả những vấn đề liên quan đến quyền lợi của người lao động, như: bảo đảm việc làm, tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp; tăng cường các hoạt động xã hội - từ thiện để giúp công nhân lao động có hoàn cảnh gia đình khó khăn ổn định cuộc sống, an tâm lao động, sản xuất; kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của người lao động để giải quyết hoặc đề xuất người sử dụng lao động giải quyết kịp thời; cung cấp, hướng dẫn về pháp luật lao động, giúp doanh nghiệp thực hiện đúng quy định, tránh tranh chấp không đáng có; chủ động nắm tình hình để có biện pháp giải quyết phù hợp nhằm giảm thiểu các tranh chấp lao động, đình công phát sinh trên địa bàn, đồng thời tham gia vào giải quyết tranh chấp lao động, đình công theo đúng quy định của pháp luật…

Mai Anh