Thông qua nhiều hình thức, biện pháp, các cấp chính quyền và cơ quan, ban ngành liên quan đã triển khai tuyên truyền nâng cao nhận thức cho cán bộ, Nhân dân hai bên biên giới trong việc thi hành Luật Biên giới Quốc gia, Nghị định 34/2014/NĐ-CP về Quy chế khu vực biên giới đất liền, Hiệp định về Quy chế quản lý biên giới và cửa khẩu biên giới trên đất liền giữa Chính phủ hai nước Việt Nam và Lào; vấn đề người di cư tự do, kết hôn không giá thú trong vùng biên giới hai nước, văn bản pháp luật có liên quan trong lĩnh vực biên giới như: Hội nghị tuyên truyền, sách, báo, tờ rơi, hệ thống phát thanh và truyền hình của địa phương, cán bộ chính quyền cấp huyện, cấp xã và lực lượng biên phòng trực tiếp tuyên truyền đến người dân tại các vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới đất liền. Từ đầu năm đến nay, lực lượng Biên phòng của tỉnh đã tổ chức tuyên truyền phổ biến được 265 buổi/18.936 lượt người dân tham gia. Qua công tác tuyên truyền về biên giới Quốc gia đã góp phần nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp Nhân dân, đặc biệt là người dân khu vực biên giới trong công tác quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới; củng cố niềm tin của Nhân dân vào chủ trương, đường lối của Đảng trong thực hiện nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ đất nước, bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới.

Trong công tác quản lý, bảo vệ biên giới và kiểm soát cửa khẩu, lực lượng chức năng Quân sự, Biên phòng, Công an tỉnh đã phối hợp tốt với lực lượng Quân sự, An ninh các tỉnh Khăm Muộn, Sạ-vẳn-nạ-khệt trong việc bảo đảm quốc phòng, an ninh, biên giới theo đúng tinh thần Hiệp định về Quy chế quản lý biên giới và cửa khẩu biên giới trên đất liền giữa Chính phủ hai nước Việt Nam và Lào. Lực lượng quản lý, bảo vệ biên giới và các cấp chính quyền địa phương cũng đã phối hợp thực hiện tốt chế độ tuần tra song phương bảo vệ đường biên, cột mốc, tuyến biên giới an toàn. Từ đầu năm đến nay, lực lượng bảo vệ biên giới của tỉnh Quảng Bình đã phối hợp với tỉnh Khăm Muộn, tỉnh Sạ-vẳn-nạ-khệt tổ chức 04 đợt/51 lượt cán bộ hai bên tuần tra song phương đường biên giới, mốc quốc giới; kịp thời phát hiện, đấu tranh, phòng, chống các loại tội phạm, vi phạm quy chế biên giới, vận chuyển trái phép hàng hóa và các chất ma túy qua biên giới.

Cùng với đó, công tác quản lý, kiểm soát cửa khẩu được lực lượng chức năng thực hiện chặt chẽ theo đúng quy định. Từ đầu năm đến nay, lực lượng chức năng đã làm thủ tục qua cửa khẩu đường bộ cho 163.778 lượt người (trong đó có 1.857 lượt người nước thứ 3) và 91.830 lượt phương tiện, cùng nhiều loại hàng hóa. Thông qua kiểm tra, kiểm soát, lực lượng chức năng đã phát hiện và xử lý 16 vụ/33 đối tượng xuất nhập cảnh trái phép; 237 vụ/252 đối tượng, tịch thu 239.110 viên ma túy tổng hợp, 558 kg ma túy đá; 82m3 gỗ các loại, 64,6 kg động vật hoang dã; 78,6 kg vật liệu nổ, 157,69 kg pháo và nhiều tang vật có giá trị khác. Đặc biệt, các lực lượng chức năng của tỉnh Quảng Bình và Khăm Muộn đã phát hiện và phối hợp, phá thành công 01 chuyên án (QB1219L), bắt 04 đối tượng người Lào, thu giữ 60.000 viên ma túy tổng hợp và nhiều tang vật có giá trị khác. Các lực lượng chức năng quản lý chặt chẽ việc cư trú, đi lại, hoạt động của cá nhân, tổ chức khi vào hoạt động trong khu vực biên giới và xử lý tốt vụ việc xảy ra theo đúng quy định; thường xuyên làm tốt hoạt động trao đổi thông tin, tình hình có liên quan đến công tác quản lý, bảo vệ biên giới, phòng, chống tội phạm, đặc biệt là trong phòng, chống dịch Covid-19; thực hiện bắt giữ, xử lý và trao trả các đối tượng vi phạm pháp luật theo đúng Hiệp định về Quy chế quản lý biên giới và cửa khẩu biên giới trên đất liền giữa Chính phủ hai nước Việt Nam và Lào.

Đối với công tác phát triển kinh tế, thương mại biên giới, tỉnh Quảng Bình có 02 cửa khẩu biên giới đất liền nối với tỉnh Khăm Muộn theo Quốc lộ 12A qua Cửa khẩu Quốc tế Cha Lo - Nà Phàu và theo Đường 20 qua Cửa khẩu phụ Cà Roòng - Noỏng Ma, trong đó Cửa khẩu Quốc tế Cha Lo được xác định là trung tâm kinh tế và đô thị phía Tây của tỉnh Quảng Bình, là đầu mối trung chuyển, trung tâm xuất nhập khẩu hàng hóa, dịch vụ của Việt Nam với các nước bạn, đồng thời là khu vực có vị trí quan trọng về quốc phòng, an ninh. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 nên trong 06 tháng đầu năm 2020, hoạt động thương mại biên giới của tỉnh Quảng Bình và các tỉnh biên giới của Lào bị gián đoạn; kim ngạch xuất nhập khẩu qua Cửa khẩu Quốc tế Cha Lo đạt 661 triệu USD, giảm 21% so với cùng kỳ năm 2019; do ảnh hưởng của dịch Covid-19, Cửa khẩu phụ Cà Roòng đã tạm ngừng hoạt động từ ngày 01/4/2020 đến nay.

Ngoài ra, trong thời gian dịch bệnh Covid-19 bùng phát, các lực lượng chức năng của tỉnh Quảng Bình đã phối hợp chặt chẽ với lực lượng Quân sự, An ninh và cơ quan liên quan của hai tỉnh Khăm Muộn, Sạ-vẳn-nạ-khệt làm tốt công tác kiểm tra, kiểm soát xuất nhập cảnh tại cửa khẩu, bố trí chốt chặn tại đường mòn, lối mở, kịp thời phát hiện ngăn chặn và xử lý trường hợp vượt biên trái phép. Thực hiện quy định của Chính phủ hai nước Việt Nam và Lào về phòng, chống dịch Covid-19, từ ngày 01/4/2020 đến nay, cặp Cửa khẩu phụ Cà Roòng - Noọng Ma (Quảng Bình - Khăm Muộn) tạm dừng hoạt động; từ ngày 16/3/2020 đến ngày 28/7/2020, các lực lượng chức năng tại Cửa khẩu Quốc tế Cha Lo đã giải quyết thủ tục nhập cảnh cho 7.811 công dân Việt Nam về nước và 243 sinh viên Lào nhập cảnh vào học tập tại các cơ sở đào tạo của tỉnh Quảng Bình, bố trí cách ly tập trung bảo đảm đúng quy định về phòng, chống dịch. Các cơ quan chức năng đã tạo điều kiện, giải quyết nhanh chóng thủ tục cho hàng hóa, phương tiện xuất nhập cảnh, xuất nhập khẩu qua cửa khẩu nhanh chóng, không để ách tắc và tuân thủ đúng quy định về phòng, chống dịch Covid-19 của Chính phủ để vừa đảm bảo phòng, chống dịch hiệu quả vừa phát triển kinh tế - xã hội.

Thời gian tới, tỉnh đã đề xuất một số kiến nghị Chính phủ, các Bộ, ngành Trung ương hàng năm dành cho địa phương có chung đường biên giới với Lào nói chung, Quảng Bình nói riêng một khoản ngân sách để chủ động trong việc tổ chức thực hiện hoạt động xúc tiến thương mại, hợp tác, hỗ trợ đào tạo, xây dựng cơ sở hạ tầng giáo dục, y tế... khu vực biên giới đất liền; quan tâm đầu tư hệ thống lưới điện Quốc gia, mạng viễn thông, nâng cấp đường giao thông cho khu vực biên giới đất liền nhằm tạo điều kiện để thu hút đầu tư, sản xuất kinh doanh, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh; sửa đổi quy định của pháp luật để rút ngắn thời gian thực hiện thủ tục cho khách du lịch quốc tế tham quan, tìm hiểu các điểm du lịch nằm trong khu vực biên giới.

Mặt khác, tỉnh cũng đề xuất nội dung trao đổi với phía Lào để phối hợp thực hiện hai văn kiện pháp lý biên giới Việt Nam - Lào, đó là: Sớm xem xét phê duyệt tuyến đường 12 và cặp cửa khẩu Cha Lo - Na Phàu (đã được các Bộ trưởng Giao thông vận tải của 03 nước Việt Nam, Lào, Thái Lan nhất trí, thống nhất) vào Hiệp định giúp giảm thiểu chi phí cho doanh nghiệp, tạo thuận lợi cho tạo thuận lợi cho người, hàng hóa, phương tiện qua lại giữa các nước Tiểu vùng sông Mê Kông (GMS-CBTA); xây dựng tuyến đường và cơ sở hạ tầng phía Lào, đoạn từ bản Phôn Hay tới khu vực Lạ Vin, tỉnh Sạ-vẳn-nạ-khệt, tiến tới mở cửa khẩu Chút Mút - Lạ Vin nhằm thông tuyến vận tải từ cầu Hữu nghị Lào - Thái Lan số 2 qua tỉnh Sạ-vẳn-nạ-khệt về Đồng Hới và cảng Hòn La, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, thương mại, du lịch giữa hai tỉnh Quảng Bình - Sạ-vẳn-nạ-khệt trong thời gian tới.

Minh Huyền