Thời gian qua, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về “Tăng cường hợp tác quốc tế hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS”, các cấp, ngành đã triển khai kịp thời, góp phần nâng cao hiệu quả, tận dụng nguồn lực để phát triển kinh tế - xã hội vùng DTTS trên địa bàn tỉnh.

Nhằm thu hút tối đa, triển khai thực hiện và quản lý hiệu quả những dự án, chương trình từ các tổ chức phi chính phủ nước ngoài (PCPNN) hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS, tỉnh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo cụ thể gắn với chức năng, nhiệm vụ của từng sở, ban, ngành, địa phương có liên quan. Theo đó, công tác quản lý hoạt động của tổ chức nước ngoài cũng như sử dụng nguồn vốn viện trợ đảm bảo đúng quy định của pháp luật Việt Nam và cam kết của nhà tài trợ, đồng thời phối hợp chặt chẽ, tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức hoạt động trên địa bàn tỉnh. Các dự án tập trung vào các lĩnh vực như: Y tế, giáo dục - đào tạo, cung cấp nước sạch, xử lý môi trường… của tổ chức quốc tế triển khai thực hiện ở vùng DTTS và miền núi là nơi điều kiện kinh tế, xã hội, đời sống còn gặp rất nhiều khó khăn, trình độ dân trí thấp, mạng lưới giao thông, cơ sở hạ tầng còn thiếu và chưa hoàn thiện… Từ đó đã góp phần tác động thiết thực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân, cải thiện hệ thống cơ sở hạ tầng, đảm bảo an ninh, chính trị, an toàn xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi.

Trong năm 2021, vùng DTTS trên địa bàn đã tiếp nhận nguồn tại trợ của 12 chương trình, dự án với tổng kinh phí 338.130 triệu đồng (vốn tài trợ 337.287 triệu đồng, vốn đối ứng 844 triệu đồng), trong đó có 01 dự án ODA với tổng kinh phí 29.690 triệu đồng, 11 dự án PCPNN với tổng kinh phí 308.440 triệu đồng, tập trung vào đối tượng là đồng bào DTTS. Một số nguồn vốn viện trợ tiêu biểu, đó là: Ngân hàng Thế giới (WB) hỗ trợ 29.690 triệu đồng xây dựng cầu dân sinh và quản lý tài sản đường địa phương; Tổ chức DKT Internationnal (Mỹ) hỗ trợ 5.178 triệu đồng thực hiện công tác chăm sóc sức khoẻ sinh sản, kế hoạch hóa gia đình cho phụ nữ vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn và phụ nữ đồng bào dân tộc tại xã Trường Sơn (huyện Quảng Ninh), xã Thượng Hóa (huyện Minh Hóa); Tổ chức Eden Social Welfare Foundation (Đài Loan) hỗ trợ 225.601 triệu đồng thực hiện hỗ trợ tỉnh Quảng Bình khắc phục hậu quả bão lũ tại các xã Kim Thủy (huyện Lệ Thủy), xã Trường Sơn (huyện Quảng Ninh), xã Dân Hóa, Trọng Hóa, Thượng Hóa, Hóa Sơn (huyện Minh Hóa), xã Thượng Trạch (huyện Bố Trạch); Đại sứ quán Ấn Độ hỗ trợ 60.039 triệu đồng xây dựng hệ thống cung cấp nước sạch và xử lý vệ sinh môi trường tại khu tái định cư bản Sắt, xã Trường Sơn (huyện Quảng Ninh); Tổ chức Quỹ “Toàn cầu phòng, chống AIDS, Lao và sốt rét” hỗ trợ 10.653 triệu đồng thực hiện Dự án “Sáng kiến khu vực ngăn chặn và loại trừ sốt rét kháng thuốc Artemisinin” giai đoạn 2021- 2030 tại các huyện Minh Hóa, Quảng Ninh, Bố Trạch, Lệ Thủy, Tuyên Hóa. Riêng Tổ chức Plan hỗ trợ 7.092,3 triệu đồng đã triển khai thực hiện nhiều chương trình, dự án như: Chương trình Chăm sóc và phát triển trẻ thơ, Trẻ em trao đổi về quyền trẻ em, Bảo trợ cho trẻ em tại cộng đồng, Trường học an toàn thân thiện và bình đẳng, Trẻ em gái sẵn sàng cho tương lai thực hiên tại các xã Dân Hóa, Trọng Hóa, Hóa Tiến, Thượng Hóa, Trung tâm Y tế, Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Minh Hóa; xây dựng Điểm trường tại bản Lòm xã Trọng Hóa (huyện Minh Hóa), bản Trung Sơn, bản Đá Chát xã Trường Sơn (huyện Quảng Ninh).

Tuy nhiên, do tình hình dịch Covid-19 kéo dài làm ảnh hưởng đến kinh tế - xã hội cả nước nói chung, tỉnh Quảng Bình nói riêng, trong đó công tác xúc tiến, tiếp cận, giới thiệu kêu gọi đầu tư vào vùng đồng bào DTTS và miền núi gặp rất nhiều khó khăn. Hiện nay, nguồn lực để triển khai Đề án Tổng thể Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021- 2030, trong đó nguồn vốn thực hiện giai đoạn 1 từ năm 2021 - 2025 chưa được Trung ương giao làm ảnh hưởng đến quá trình lồng ghép nguồn vốn, tổ chức thực hiện. Cùng với đó, vị trí địa lý, điều kiện địa hình tự nhiên, cơ sở hạ tầng, nhất là giao thông vùng DTTS và miền núi của tỉnh không thuận lợi nên gặp rất nhiều trở ngại trong công tác vận động, thu hút nguồn vốn viện trợ. Các nguồn vốn viện trợ đã và đang được tài trợ trên địa bàn chưa đáp ứng được nhu cầu vốn viện trợ đối với địa bàn vùng DTTS của tỉnh trong thời gian qua.

Để tăng cường hơn nữa hoạt động hợp tác quốc tế nhằm hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS, năm 2022, tỉnh sẽ tiếp tục thúc đẩy công tác xúc tiến, giới thiệu, quảng bá, vận động nguồn viện trợ của các tổ chức, cá nhân quan tâm vào những lĩnh vực như: Y tế, giáo dục - đào tạo, đầu tư cơ sở hạ tầng, môi trường, giải quyết việc làm, giảm nhẹ thiên tai và cứu nạn, xóa đói giảm nghèo; tập trung xây dựng chương trình, dự án cụ thể, có cơ chế đặc thù, định hướng thu hút nguồn vốn ODA, vốn vay ưu đãi, vốn phi chính phủ và tổ chức của nước ngoài đầu tư vào vùng đồng bào DTTS và miền núi; đẩy mạnh kiểm tra, giám sát quản lý, chỉ đạo đơn vị chủ quản, đơn vị tiếp nhận dự án thực hiện thỏa thuận, dự án theo đúng cam kết với nhà tài trợ, phối hợp thực hiện hiệu quả dự án triển khai trên địa bàn.

Đặc biệt, nhằm thu hút nguồn vốn viện trợ phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, góp phần công cuộc xóa đói giảm nghèo, nâng cao mức sống, từng bước thoát nghèo vùng DTTS và miền núi, Quảng Bình cũng đề nghị Ủy ban Dân tộc tạo điều kiện hỗ trợ tỉnh trong việc tiếp cận, gặp gỡ tổ chức, cá nhân nước ngoài quan tâm tìm hiểu đầu tư cho vùng đồng bào DTTS trong thời gian tới; đồng thời có sự điều phối, giới thiệu dự án ODA, nguồn viện trợ PCPNN cho tỉnh những dự án có quy mô lớn liên quan đến hỗ trợ công tác giảm nghèo bền vững, đào tạo nghề hỗ trợ việc làm, y tế, giáo dục…

PV Minh Huyền