Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, năm 2020, các lực lượng chức năng, địa phương tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm vi phạm về tàng trữ, sử dụng chất nổ, xung điện để khai thác thủy sản. Kết quả, đã xử lý hành chính 22 trường hợp vi phạm tàng trữ, sử dụng công cụ kích điện, chất nổ để khai thác thủy sản, xử phạt 153 triệu đồng, tịch thu 21 kích điện, 0,5 kg thuốc nổ; chuyển cơ quan điều tra để điều tra, xử lý hình sự 03 vụ/08 đối tượng hành vi vận chuyển, tàng trữ chất nổ, tang vật thu được 273,5 g thuốc nổ, 1.314 kíp nổ, 171m dây cháy chậm.

Đạt được kết quả đó, trong năm, nhằm ngăn chặn tình trạng vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp, Tỉnh ủy đã ban hành Công văn số 908-CV-TU ngày 15/4/2020 về việc tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp; UBND tỉnh cũng ban hành 01 văn bản quy phạm pháp luật và nhiều văn bản chỉ đạo quán triệt sở, ngành, địa phương phải nhận thức rõ việc thực hiện công tác chống khai thác bất hợp pháp là nhiệm vụ chính trị quan trọng, là cơ hội để chấn chỉnh công tác quản lý ngành Thủy sản của tỉnh; kiện toàn Ban Chỉ đạo thực hiện Chương trình 188 phù hợp với hoạt động bảo vệ nguồn lợi thủy sản của tỉnh cũng như lồng ghép chỉ đạo trong Ban Chỉ đạo Tổng điều tra, vận động Nhân dân giao nộp vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ của tỉnh. Cùng với đó, các sở, ngành, địa phương liên quan đã ban hành văn bản chỉ đạo đơn vị trực thuộc thực hiện ngăn chặn tình trạng sử dụng xung điện, chất nổ, chất độc để khai thác thủy sản theo nhiệm vụ được phân công. Trong năm, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã phối hợp với Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh ký kết kế hoạch phối hợp, trong đó có việc ngăn chặn tình trạng tàng trữ, sử dụng xung điện để khai thác thủy sản.

Trong công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật, UBND tỉnh đã tổ chức hội nghị bàn giải pháp về chống khai thác IUU để quán triệt cho các sở, ngành, huyện, thành phố, thị xã ven biển, xã, phường trọng điểm nghề cá hiểu rõ, tạo sự chuyển biến về nhận thức, quyết tâm trong việc thực hiện chống khai thác IUU trên địa bàn tỉnh, góp phần sớm khắc phục "Thẻ Vàng" của EC. Cùng với đó, theo nhiệm vụ được giao, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh, cơ quan, đơn vị liên quan, các địa phương đã đẩy mạnh tuyên truyền quy định chống khai thác IUU cho người dân, tập trung là chủ tàu cá, thuyền trưởng, cơ sở thu mua hải sản với việc tổ chức 10 hội nghị tuyên truyền có sự tham gia của 600 lượt người tham dự; in ấn, phát gần 1.500 tờ rơi, tờ dán trên tàu cá; thực hiện nhiều phóng sự, tin bài tuyên truyền trên phương tiện thông tin đại chúng; thường xuyên bảo dưỡng 14 pa-nô tuyên truyền việc nghiêm cấm sử dụng xung điện, chất độc, chất nổ để khai thác thủy sản tại địa phương có nghề cá trọng điểm; tổ chức cho hầu hết các chủ tàu khai thác xa bờ ký cam kết không vi phạm khai thác IUU, cơ sở thu mua, kinh doanh hải sản cam kết không thu mua hải sản từ khai thác IUU, phổ biến thường xuyên trên hệ thống loa truyền thanh của xã, phường; thông qua 08 buổi lễ thả giống tái tạo nguồn lợi thủy sản để thực hiện tuyên truyền cho người dân. Ngoài ra, các cơ quan, đơn vị cũng đã linh hoạt lồng ghép tuyên truyền trực tiếp cho người dân thông qua thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn.

Về công tác tái tạo nguồn lợi thủy sản, năm 2020, thực hiện chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất nông nghiệp, kinh tế nông thôn và thủy sản, các địa phương đã bố trí kinh phí 683 triệu đồng để tổ chức 08 đợt thả giống tái tạo nguồn lợi thủy sản vào Ngày truyền thống ngành Thủy sản 1/4, Ngày Môi trường thế giới, các loài thả gồm tôm sú 1,1 triệu con, 187 nghìn con (chủ yếu các loài cá trắm, trôi, mè, chép, rô phi, chẽm) góp phần tái tạo, phục hồi nguồn lợi thủy sản trên địa bàn tỉnh.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn một số tồn tại, hạn chế, cụ thể: Tình trạng người dân tàng trữ, sử dụng xung điện, chất nổ để khai thủy sản trên vùng biển ven bờ và nội địa còn diễn ra; công tác bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản mặc dù đã tạo được thực hiện nhưng vẫn chưa đáp ứng yêu cầu, việc thả giống còn ít, mới chỉ mang tính chất tuyên truyền. Nguyên nhân là do một bộ phận ngư dân ở vùng cồn bãi, bãi ngang còn nghèo, khả năng đầu tư chuyển đổi từ các nghề khai thác thủy sản sang nghề khác gặp nhiều khó khăn. Một số ngư dân nắm được quy định của pháp luật nhưng vì lợi ích trước mắt nên cố tình vi phạm. Thông tư số 19/2018/TT-BNNPTNT quy định cấm một số nghề trước đây chưa cấm nhưng không có quy định về lộ trình, giải pháp thực hiện dẫn đến khó khăn cho các chủ tàu trong quá trình chuyển đổi nghề, áp lực trong công tác quản lý tàu cá, bảo vệ nguồn lợi thủy sản. Nguồn lực thực hiện phòng, chống khai thác IUU chưa đáp ứng yêu cầu; phương tiện kiểm tra là tàu kiểm ngư hiện đã cũ và lạc hậu nên việc duy trì kiểm tra, kiểm soát thường xuyên rất khó khăn…

Để công tác ngăn chặn việc sử dụng xung điện, chất nổ trong khai thác thủy sản trên địa bàn tỉnh đạt kết quả tốt, thời gian tới, các cấp, các ngành tiếp tục tăng cường tuyên truyền, phổ biến Chỉ thị số 01/1998/CT-TTg, Chỉ thị 19/CT-TTg đến người dân, tập trung tới các địa phương, vùng có tình hình vi phạm sử dụng xung điện, chất nổ diễn ra phổ biến, phức tạp; nghiên cứu, vận dụng chính sách, chế độ của Nhà nước để hỗ trợ ngư dân chuyển đổi nghề sang nghề khai thác có thu nhập cao hơn hoặc nghề không phải là nghề khai thác thủy sản; quản lý chặt chẽ nguồn vật liệu nổ từ cơ sở sản xuất có sử dụng vật liệu nổ; phát hiện, bắt giữ và truy tố các đối tượng cố tình buôn bán, tàng trữ, vận chuyển chất nổ trái phép; chú trọng kiểm tra, kiểm soát việc sử dụng chất nổ, xung điện, chất độc để khai thác thủy sản trên biển và vùng nước nội địa và xử lý nghiêm trường hợp vi phạm theo quy định; đẩy mạnh công tác thả giống tái tạo nguồn lợi thủy sản, huy động người dân, doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân có liên quan tham gia vào công tác thả giống vào môi trường tự nhiên để tái tạo, phát triển nguồn lợi thủy sản; xây dựng các Khu bảo vệ nguồn lợi thủy sản, áp dụng đồng quản lý trong hoạt động thủy sản.

Mặt khác, các địa phương tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân trên địa bàn không được sử dụng chất nổ, xung điện để khai thác thủy sản; chú trọng kiểm tra, kiên quyết xử lý vi phạm về khai thác thủy sản theo thẩm quyền tại vùng biển ven bờ và vùng nước nội địa trên địa bàn theo phân cấp; đẩy mạnh kiểm tra, truy quét, xử lý nghiêm đối tượng mua bán, tàng trữ, vận chuyển trái phép vật liệu nổ; tăng cường kiểm tra, kiểm soát chặt tại các cửa lạch, trên biển, phát hiện, xử lý nghiêm trường hợp tàu cá vi phạm khai thác thủy sản, nhất là tàu giã cào khai thác thủy sản trái phép tại vùng biển ven bờ, tàng trữ, sử dụng xung điện khai thác thủy sản; đẩy mạnh tuyên truyền quy định về nghiêm cấm sử dụng xung điện, chất nổ, chất độc để khai thác thủy sản, trường hợp vi phạm điển hình bị các cơ quan chức năng xử lý…

Minh Huyền