Người lao động từ các tỉnh phía Nam về quê

Riêng đối với hoạt động của các doanh nghiệp, một số doanh nghiệp sản xuất công nghiệp và tiêu thụ sản phẩm gặp khó khăn trong tiêu thụ hàng hóa, khối lượng hàng tồn kho lớn, doanh thu thấp, tăng trưởng chậm. Những doanh nghiệp sử dụng nhiều nhân công đang rơi vào tình trạng thiếu hụt lao động để duy trì sản xuất, đặc biệt là trước áp lực về thời gian của các đơn hàng xuất khẩu. Theo ước tính của Sở Kế hoạch và Đầu tư, đến nay, trên địa bàn tỉnh đã có 261 doanh nghiệp tạm dừng hoạt động, đăng ký giải thể, kéo theo khoảng 10.000 lao động thiếu hoặc mất việc làm. Bên cạnh đó, tình hình hoạt động của gần 230 hợp tác xã trên địa bàn tỉnh cũng gặp phải không ít khó khăn, trong đó các hợp tác xã về vận tải, tiểu thủ công nghiệp, thương mại, dịch vụ du lịch… bị ảnh hưởng nặng nề nhất như buộc phải tạm dừng hoạt động, không đảm bảo được nguồn nguyên liệu để duy trì sản xuất hoặc không tìm được đầu ra tiêu thụ sản phẩm. Gần 2.400 người lao động làm việc trong các mô hình hợp tác xã cũng đang phải đối mặt với nguy cơ mất việc làm hoặc phải chuyển đổi ngành nghề trước tình hình hoạt động sản xuất gặp nhiều khó khăn.

Tình hình đời sống của phần lớn người lao động trên toàn tỉnh đều gặp khó khăn, nhất là đối với lao động đang nuôi con nhỏ, người lao động di cư từ các địa phương khác trở về quê. Dự báo trong năm 2021, tỉnh Quảng Bình có khoảng 81.700 lao động (bao gồm cả lao động tự do) phải tạm hoãn thực hiện Hợp đồng lao động, nghỉ việc, ngừng việc không hưởng lương hoặc mất việc làm do ảnh hưởng của đại dịch.

Bí thư Tỉnh ủy làm việc với các doanh nghiệp trong lĩnh vực du lịch để từng bước mở cửa du lịch trở lại

Bên cạnh đó, do tình hình khó khăn, thất nghiệp kéo dài, hàng nghìn người lao động Quảng Bình tại các tỉnh phía Nam đã tự phát về quê bằng xe máy từ tháng 7/2021 đến nay. Theo báo cáo của các huyện, thị xã, thành phố, đến tháng 9/2021, có hơn 6.000 lao động trở về quê. Dự kiến đến nay có trên 10.000 công dân trở về, trong đó có khoảng 8.000 người trong độ tuổi lao động). Dự báo trong năm 2021, Quảng Bình có khoảng 13.000 - 15.000 lao động làm việc ở nhiều tỉnh, thành phố khác di cư trở về các địa phương trên địa bàn tỉnh. Đây là áp lực rất lớn cho chính quyền các cấp trong việc thực hiện nhiệm vụ bảo đảm anh sinh xã hội, việc làm cho người lao động di cư trở về trong thời gian tới.

Người lao động, đặc biệt là lực lượng lao động phổ thông và lao động trong khu vực phi chính thức mất việc làm đồng nghĩa với mất đi nguồn thu nhập chính yếu, nguồn tài chính tích lũy không có hoặc không đủ để duy trì mức sống tối thiểu cho bản thân và những đối tượng phụ thuộc kinh tế trong thời gian dài.

 Chủ tịch UBND tỉnh đi kiểm tra thực tế, lắng nghe các kiến nghị của doanh nghiệp để khôi phục sản xuất trở lại

Trong khi nhu cầu về việc làm của người lao động tăng đột biến thì tốc độ khôi phục hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh lại đang chậm, chưa thể khôi phục 100% công suất hoạt động. Doanh nghiệp trong tỉnh chủ yếu hoạt động quy mô vừa và nhỏ, do đó năng lực thích ứng với các biến động kinh tế - xã hội chưa cao; hoạt động kinh tế nội tỉnh chưa đủ khả năng đáp ứng hết nhu cầu việc làm cho người lao động. Đây chính là một trong những thách thức lớn đối với công tác giải quyết việc làm nói riêng và hệ thống an sinh xã hội nói chung trong tình hình dịch bệnh hiện nay.
Trong bối cảnh đó, việc hỗ trợ doanh nghiệp khôi phục dần và đẩy mạnh hoạt động sản xuất kinh doanh tiến đến khôi phục hoàn toàn để làm cơ sở vững chắc trong công tác tạo, duy trì việc làm cho người lao động; hỗ trợ người lao động quay trở lại thị trường lao động; đào tạo nghề cho người lao động, tập trung chính sách đào tạo nghề ngắn hạn nhằm tăng cơ hội việc làm cho người lao động, đặc biệt là lao động trở về từ các tỉnh phía Nam và lao động chuyển đổi ngành nghề để đáp ứng đúng nhu cầu của thị trường lao động… là những việc làm cấp thiết, đòi hỏi các cấp, các ngành, địa phương trong tỉnh có những kế hoạch, chiến lược lâu dài để thích ứng với tình hình của dịch bệnh Covid-19.

Theo đó, Quảng Bình đang từng bước hỗ trợ doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh khôi phục sản xuất bằng nhiều giải pháp, kịp thời ban hành nhiều chính sách, đưa ra giải pháp hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, khẩn trương triển khai các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp về miễn, giảm phí, lệ phí, thuế, hỗ trợ người sử dụng lao động vay vốn để trả lương ngừng việc, trả lương phục hồi sản xuất; hỗ trợ các đối tượng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19… Từ cuối tháng 9/2021, khi tình hình dịch bệnh dần được kiểm soát, tỉnh đã thực hiện nới dần từng bước theo lộ trình phục hồi các hoạt động kinh tế, trên cơ sở kiểm soát rủi ro về dịch tễ và mức độ được bảo vệ của người dân theo từng giai đoạn, địa bàn cụ thể. Từ đó, vừa đảm bảo an toàn công tác phòng, chống dịch vừa tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp phục hồi, duy trì và phát triển sản xuất kinh doanh. Đặc biệt, để tích cực hỗ trợ doanh nghiệp, ngày 22/9/2021, Thường trực Tỉnh ủy đã tổ chức Hội nghị trực tuyến với các doanh nghiệp và một số sở, ngành, địa phương liên quan để lắng nghe, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp trong bối cảnh đại dịch Covid-19.

Và gần đây, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội cũng đã ban hành Kế hoạch đảm bảo an sinh xã hội trong bối cảnh phòng, chống dịch Covid-19. Kế hoạch đưa ra các giải pháp trong thời gian tới như tiếp tục triển khai và xây dựng chính sách ưu đãi, hỗ trợ đối với doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh, thống nhất chủ trương duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh để đảm bảo việc làm, thu nhập cho người lao động, giảm bớt gánh nặng về an sinh xã hội; tăng cường sự phối hợp giữa các cấp, ngành, địa phương trong thúc đẩy tiến độ thực hiện chương trình, kế hoạch liên quan đến giải quyết việc làm, đảm bảo an sinh xã hội cho người dân, đặc biệt trong những tháng cuối năm, hướng đến mục tiêu hoàn thành cao nhất chỉ tiêu việc làm đã đề ra trong Kế hoạch năm; tích cực triển khai hoạt động đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo Hợp đồng, coi đây là giải pháp trọng tâm nhằm giảm bớt gánh nặng giải quyết việc trong nước và hỗ trợ người lao động sớm có được nguồn thu nhập cao, ổn định, nhanh chóng cải thiện đời sống sau những ảnh hưởng tiêu cực từ đại dịch; đẩy mạnh hoạt động phát triển thị trường lao động, xây dựng mạng lưới dịch vụ việc làm trong tỉnh theo hướng đồng bộ, hiện đại, nâng cao chất lượng tư vấn, giới thiệu việc làm và kết nối thông tin thị trường lao động kịp thời. Ngoài ra, Sở cũng xây dựng phương án triển khai công tác giáo dục nghề nghiệp thích ứng với tình hình thực tế dịch bệnh theo các cấp độ phòng, chống dịch nhưng vẫn đảm bảo được chương trình và chất lượng đào tạo; xem xét tiếp tục hỗ trợ các nhóm đối tượng trợ giúp xã hội vì đây là nhóm yếu thế ít có khả năng tự ứng phó trước biến động nghiêm trọng và dài hạn như dịch Covid-19 để tránh nguy cơ tái nghèo hoặc nghèo hóa của nhóm đối tượng này.

Để làm được điều đó, trước hết cần có những chính sách hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 cụ thể từ phía Chính phủ, trong đó khi xây dựng các phương án phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội cần có sự tham gia của đại diện doanh nghiệp để nắm bắt được tình hình thực tế, nguyện vọng của doanh nghiệp, từ đó có cơ sở xây dựng và ban hành chính sách hỗ trợ kịp thời, phù hợp, không để sót các đề nghị chính đáng của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ban, ngành liên quan thường xuyên theo dõi tình hình hoạt động của doanh nghiệp để kịp thời tham mưu giải pháp hỗ trợ phù hợp với thực tế của địa phương, duy trì hoạt động của doanh nghiệp sản xuất mặt hàng thiết yếu, đảm bảo không bị đứt gãy chuỗi cung ứng lao động, tạo việc làm cho người lao động; tập trung chỉ đạo triển khai hoạt động khôi phục thị trường lao động, chuẩn bị sẵn phương án, giải pháp mở rộng thị trường lao động, đặc biệt quan tâm đến hoạt động đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo Hợp đồng cũng như đảm bảo nguồn kinh phí để thực hiện các chính sách hỗ trợ, đặc biệt trong việc hỗ trợ người lao động gặp khó khăn do đại dịch Covid-19 và các nhóm đối tượng yếu thế khác. Ngoài ra, cần có sự phối hợp của các huyện, thị xã, thành phố và sở, ban, ngành trong tỉnh trong thực hiện nhiệm vụ theo chỉ đạo của UBND tỉnh, đảm bảo triển khai nhanh chóng, kịp thời, hiệu quả theo hướng có lợi cho người dân, doanh nghiệp...

PV Hồng Mến