Trong đó, các hành vi vi phạm xảy ra nhiều vẫn chủ yếu trong các lĩnh vực trật tự an toàn giao thông, đất đai, an ninh trật tự, giao thông vận tải, quản lý, bảo vệ rừng, thuế… Nguyên nhân chủ yếu do một số quy định của pháp luật chưa được thực thi một cách nghiêm minh, ý thức tuân thủ pháp luật và chấp hành quyết định xử phạt VPHC của một số đối tượng vi phạm chưa cao, trong khi đó các lực lượng quản lý còn mỏng, đối tượng vi phạm hoạt động ngày càng tinh vi, manh động. Công tác phổ biến, tuyên truyền pháp luật tuy đã được tập trung thực hiện nhưng chưa thực sự toàn diện làm cho một bộ phận người dân chưa hiểu biết các quy định pháp luật, từ đó dẫn đến những hành vi vi phạm. Ngoài ra, trong tình hình kinh tế - xã hội ngày càng phát triển, sự giao thương, hợp tác giữa Quảng Bình với các tỉnh ngày càng diễn ra sôi động, kéo theo đó là tệ nạn xã hội cũng gia tăng, tình hình vi phạm pháp luật diễn biến phức tạp, trong khi đó nguồn lực của địa phương chưa đáp ứng để ngăn chặn, phòng ngừa một cách triệt để.

Trong năm, các cơ quan, đơn vị, địa phương trên địa bàn tỉnh tiếp tục tuyên truyền, phổ biến quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính và Nghị định hướng dẫn thi hành đến tổ chức, cá nhân bằng nhiều hình thức như hội nghị, tập huấn; phát hành bản tin; tờ gấp; qua hệ thống phát thanh, truyền hình; qua mạng xã hội, cuộc thi tìm hiểu pháp luật… Toàn tỉnh đã tổ chức 10.455 hội nghị, cuộc họp với 1.471.631 lượt người tham gia; 122 cuộc thi với 122.994 lượt người tham gia; in ấn, phát hành 436.679 tài liệu, trong đó đăng tải 15.076 tài liệu trên internet; tổ chức Cuộc thi “Tìm hiểu pháp luật trực tuyến trên địa bàn tỉnh Quảng Bình năm 2020” thu hút 42.445 lượt thí sinh tham gia. Nội dung tuyên truyền về quy định có liên quan đến công tác xử lý VPHC thường xuyên được lồng ghép với các nội dung khác để phổ biến đến rộng rãi trong Nhân dân. Thực hiện nhiệm vụ do UBND tỉnh giao, Sở Tư pháp đã tổ chức 02 hội nghị tập huấn nghiệp vụ chuyên sâu cho 231 học viên là những người có thẩm quyền lập Biên bản VPHC, xử phạt VPHC của UBND cấp huyện, xã, công chức phụ trách công tác quản lý xử lý VPHC và theo dõi thi hành pháp luật của Phòng Tư pháp các huyện, thị xã, thành phố; phát hành số Bản tin tư pháp chuyên đề về công tác quản lý Nhà nước về xử lý VPHC; đã cử báo cáo viên có trình độ, kỹ năng trong lĩnh vực này hỗ trợ, tập huấn cho các địa phương cấp huyện.

UBND cũng đã thành lập Đoàn Kiểm tra liên ngành công tác thi hành pháp luật về xử lý VPHC tại 03 địa phương trên địa bàn tỉnh. Các sở, ngành thuộc tỉnh đã chỉ đạo bộ phận thanh tra thường xuyên thực hiện thanh tra, kiểm tra công tác thi hành pháp luật trong lĩnh vực do mình phụ trách và đã tiến hành xử phạt VPHC theo thẩm quyền đối với những hành vi vi phạm bị phát hiện thông qua thanh tra, kiểm tra. UBND các huyện, thị xã, thành phố đã thực hiện kiểm tra công tác xử lý VPHC trên địa bàn thông qua việc ban hành kế hoạch kiểm tra chuyên đề về xử lý VPHC hoặc lồng ghép kiểm tra nội dung này trong kế hoạch kiểm tra công tác tư pháp hàng năm. Qua kiểm tra đã phát hiện những tồn tại, hạn chế, thiếu sót để kịp thời khắc phục, sửa chữa và rút kinh nghiệm trong quá trình thực hiện việc xử lý VPHC.

Năm 2020, tổng số vụ vi phạm bị xử phạt hành chính trên toàn tỉnh 31.998, giảm 676 vụ so với năm 2019, trong đó các cơ quan chuyên môn và cơ quan cấp huyện, cấp xã xử phạt 2.565 vụ, giảm 920 vụ so với năm 2019; các cơ quan ngành dọc xử phạt 29.433 vụ, tăng 244 vụ so với năm 2019. Tổng số đối tượng bị xử phạt trên toàn tỉnh 35.340, giảm 1.187 đối tượng so với năm 2019. Trong đó, các cơ quan chuyên môn và cơ quan cấp huyện, cấp xã xử phạt 2.644 đối tượng, giảm 451 đối tượng so với năm 2019; các cơ quan ngành dọc xử phạt 29.696 đối tượng, giảm 3.736 đối tượng.

Về tình hình thi hành quyết định xử phạt VPHC, trong năm 2020, chủ thể có thẩm quyền đã ban hành 31.215 quyết định xử phạt, trong đó có 29.613 quyết định đã thi hành (94,8%). So với năm 2019, tỷ lệ quyết định xử phạt chưa thi hành của năm 2020 thấp hơn 1,8%.

Tổng số tiền phạt thu được trong năm 2020 là trên 60,6 tỷ đồng, tăng gần 06 tỷ đồng so với năm 2019. Trong đó, các cơ quan chuyên môn và cơ quan cấp huyện, cấp xã thu số tiền phạt hơn 10,1 tỷ đồng, tăng gần 1,3 tỷ đồng so với năm 2019; các cơ quan ngành dọc thu số tiền phạt hơn 50,4 tỷ đồng, tăng hơn 4,6 tỷ đồng so với năm 2019. Tổng số tiền thu được từ bán, thanh lý tang vật, phương tiện bị tịch thu trong năm 2020 hơn 09 tỷ đồng, tăng hơn 5,7 tỷ đồng so với năm 2019.

Tổng số đối tượng bị lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp xử lý hành chính là 11 đối tượng, giảm 13 đối tượng so với năm 2019. Áp dụng các biện pháp xử lý hành chính với 10 đối tượng, giảm 14 đối tượng so với năm 2019; có 01 đối tượng là người chưa thành niên được áp dụng biện pháp thay thế quản lý tại gia đình. Hiện có 11 đối tượng đang chấp hành áp dụng các biện pháp xử lý hành chính, trong đó có 08 đối tượng bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn và 03 đối tượng bị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.

Tuy nhiên, trong năm 2020, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 và tình hình thiên tai diễn biến phức tạp nên công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật trên địa bàn tỉnh có phần hạn chế hơn so với những năm trước. Công tác phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị có liên quan tại cấp huyện và cấp xã chưa thực sự triệt để dẫn đến chưa phát huy hết vai trò của Phòng Tư pháp và công chức Tư pháp - Hộ tịch trong việc đảm bảo tính pháp lý của hồ sơ vụ việc trước khi người có thẩm quyền ra quyết định xử lý. Công tác thanh tra, kiểm tra việc xử lý VPHC tại một số ngành, địa phương còn chưa thường xuyên. Việc tổ chức các đoàn kiểm tra liên ngành tại cấp huyện để xử lý VPHC còn hạn chế vì do nguồn lực chưa đáp ứng yêu cầu. Các quy định của Luật Xử lý VPHC và văn bản hướng dẫn thi hành chưa thực sự thống nhất và đồng bộ, nhiều nội dung còn vướng mắc khi áp dụng.

Theo đó, ngoài những nỗ lực khắc phục tồn tại của địa phương, Chính phủ ban hành văn bản thay thế văn bản hướng dẫn thi hành Luật Xử lý VPHC để có hiệu lực đồng thời với Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý VPHC (01/01/2022), trong đó quan tâm lấy ý kiến của cơ quan, ban, ngành ở địa phương để khắc phục vướng mắc trong thực tiễn áp dụng của quy định pháp luật liên quan đến công tác xử lý VPHC trong từng ngành, lĩnh vực; thường xuyên tổ chức tập huấn chuyên sâu cho những người thực hiện công tác xử lý VPHC của địa phương để nâng cao hơn trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và tháo gỡ những khó khăn khi thực hiện nhiệm vụ xử lý VPHC; đồng thời sớm xây dựng phần mềm cơ sở dữ liệu Quốc gia về xử lý VPHC đưa vào sử dụng.

Hồng Mến