Trong những năm qua, được sự quan tâm của Đảng, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể từ Trung ương đến địa phương, cùng với sự nỗ lực của từng người dân nên đời sống vật chất tinh thần của bà con đồng bào dân tộc 02 xã Tân Trạch và Thượng Trạch đã có nhiều khởi sắc. Với đặc thù khu vực miền núi, đời sống của người dân còn nhiều khó khăn, kinh tế chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp, bên cạnh các chính sách đặc thù của Nhà nước dành cho đồng bào dân tộc thiểu số, cấp ủy Đảng, chính quyền, hội, đoàn thể của 02 xã Thượng Trạch và Tân Trạch đã tích cực phối hợp với NHCSXH huyện để triển khai có hiệu quả các Chương trình tín dụng tại địa phương. Với 05 Chương trình tín dụng đang được triển khai như: Cho vay ưu đãi hộ nghèo; vay hộ nghèo làm nhà ở; vay hộ gia đình sản xuất, kinh doanh; vay hộ dân tộc thiểu số đặc biệt khó khăn; vay hộ cận nghèo; vay hộ mới thoát nghèo. Hiện nay, xã Thượng Trạch có 379 hộ dân vay vốn từ NHCSXH huyện với dư nợ đạt trên 3,1 tỷ đồng. Riêng xã Tân Trạch nhờ sự đầu tư từ Chương trình 135 về phát triển sản xuất, nâng cao mức sống cho các hộ DTTS; thực hiện chính sách hỗ trợ đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt cho hộ cho hộ đồng bào DTTS nghèo và hộ nghèo ở xã, thôn, bản đặc biệt khó theo Quyết định 755/QĐ-TTg của Chính phủ. Đến nay, xã có gần 103 hộ được vay vốn từ các chương trình, dự án hỗ trợ bò, dê, gia súc, gia cầm cho đồng bào DTTS nhiều hộ dân đã được vay vốn phát triển sản xuất, đầu tư chăn nuôi và trồng rừng, tăng thu nhập, cải thiện đời sống.

Từ nguồn vốn được vay đã giải quyết vấn đề khó khăn về nhà ở, giúp người dân có điều kiện đầu tư phát triển sản xuất như nuôi bò sinh sản, dê, lợn. Nhờ đó đã góp phần mang lại xóa đói, giảm tỷ lệ hộ nghèo của xã Thượng Trạch còn 65,62 hộ dân cận nghèo còn 7,85%; tỷ lệ hộ nghèo của xã Tân Trạch 72%, hộ cận nghèo 79%.

Để tạo thuận lợi cho bà con vay, thu lãi, thu hồi nợ và gửi tiết kiệm của NHCSXH huyện đã được triển khai thực hiện giao dịch lưu động tại UBND các xã, thị trấn, hiện nay, tất cả 28 xã, thị trấn trên địa bàn huyện đều có Điểm giao dịch của NHCSXH, tạo thuận lợi cho người dân vùng nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa, tiếp cận nguồn vốn chính sách một cách dễ dàng, thuận tiện và vươn lên thoát nghèo bền vững.

Doanh số cho vay từ đầu năm đến nay đạt 106.958 triệu đồng với 2.847 lượt khách hàng vay, bình quân cho vay 37,4 triệu đồng/khách hàng. Tổng dư nợ tín dụng chính sách trên địa bàn huyện đạt trên 587 tỷ đồng với 15.346 khách hàng đang có dư nợ, đạt trên 97% chỉ tiêu kế hoạch tín dụng được giao năm 2021. Trong thời gian tới, NHCSXH huyện tiếp tục đẩy mạnh công tác thu nợ đến hạn và cho vay nguồn vốn quay vòng, đảm bảo đáp ứng nhu cầu vốn cho hộ nghèo và các đối tượng chính sách trên địa huyện, dặc biệt là 02 xã Tân Trạch và Thưởng Trạch.

Nhờ có NHCSXH vốn tín dụng chính sách đã giúp giải quyết những vấn đề thiết yếu của cuộc sống trong vùng DTTS, đồng thời giúp đồng bào dân tộc nâng cao chất lượng cuộc sống, giảm bệnh tật, thất học và các tệ nạn xã hội. Ngoài ra, đồng bào DTTS được tiếp cận nguồn vốn của Chính phủ cho làm ăn, tạo việc làm, từng bước nâng cao trình độ quản lý sản xuất, kinh doanh cũng như trình độ quản lý vốn để dần vươn lên thoát nghèo, làm giàu trên chính quê hương mình, góp phần ngăn chặn tệ nạn cho vay nặng lãi ở vùng nông thôn DTTS.

Nhằm giúp người dân phát triển kinh tế lâu dài và bền vững, UBND huyện Bố Trạch đã chỉ đạo Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện chủ động phối hợp với các phòng, ban liên quan thực hiện lồng ghép nguồn lực từ Chương trình 135 về về phát triển sản xuất, nâng cao mức sống cho các hộ DTTS, Chương trình mục tiêu Quốc giảm nghèo bền vững, các doanh nghiệp, các nhà hảo tâm hỗ trợ bà con phát triển sản xuất, chăn nuôi. Hiện nay, diện tích đất trồng trọt ổn định của 02 xã Tân Trạch và Thượng Trạch là hơn 1.400 ha, trong đó đất trồng lúa là 765 ha, đất trồng cây hàng năm là 639 ha, tổng sản lượng lương thực hàng năm đạt trên 170 tấn. Tổng đàn trâu, bò đạt gần 1.700 con, đàn lợn hơn 1.600 con, đàn gia cầm hơn 4.500 con. Bên cạnh đó, bà con 02 xã Tân Trạch và Thượng Trạch đã được nhận khoán hơn 4.800 ha rừng đặc dụng với kinh phí hỗ trợ 400 ngàn đồng/ha/năm, mang lại nguồn thu nhập ổn định cho các hộ dân.

Từ nguồn vốn của NHCSXH đã tác động đến nhận thức, giúp đồng bào tự tin, mạnh dản đầu tư vào trồng rừng, chăn nuôi, tăng dần vị thế trong xã hội. Nguồn vốn tín dụng NHCSXH cũng đã thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội vùng DTTS, vùng đặc biệt khó khăn.

Tuy nhiên, hiện nay, tình trạng hộ nghèo và hộ cận nghèo người dân tộc vẫn đang là một thách thức lớn của huyện; các hộ thoát nghèo vẫn tái nghèo; đất sản xuất của đồng bào bị thu hẹp lại, do bà con sống ven rừng; nhận thức của bà con trong sản xuất, chăn nuôi còn lạc hậu; chăn nuôi trồng trọt của bà con phụ thuộc vào mùa vụ, thời tiết. Việc giải quyết vấn đề sinh kế giúp đồng bào thoát nghèo cần phải được xác định là một trong những khâu đột phá trong chính sách dân tộc lâu dài.

Để thực hiện được tư tưởng “đột phá” trong giảm nghèo cho đồng bào DTTS bằng nguồn vốn của Ngân hàng, Chính phủ cần xem xét xây dựng, ban hành chính sách tín dụng đầu tư theo Đề án giảm nghèo của từng vùng, từng địa phương với mức cho vay, thời hạn cho vay tối đa phù hợp với từng dự án sản xuất, kinh doanh được cấp có thẩm quyền phê duyệt mà không phụ thuộc vào quy định chung về thời hạn và mức cho vay. Với các dự án có tính khả thi, có hiệu quả thì mức vay có thể vượt mức tối đa quy định hiện nay (100 triệu đồng) và thời gian cho vay có thể trên 10 năm.

Ngoài ra, để tạo điều kiện ưu tiên nguồn vốn cho đồng bào DTTS cần hình thành một nguồn vốn riêng và được cân đối bố trí từ Quốc hội nhằm đảm bảo nguồn vốn cho vay đối với đồng bào DTTS được ưu tiên nhất, chủ động nhất, tránh trường hợp nguồn vốn không đáp ứng được kịp thời khi các quyết định được ban hành ra. Nguồn vốn cho vay đối với hộ đồng bào DTTS được ngân sách Nhà nước cấp 100%, với lãi suất cho vay phù hợp (lãi suất cho vay đối với các đối tượng là hộ DTTS bằng ½ lãi suất cho vay đối với các đối tượng cho vay không phải là đồng bào DTTS tương ứng).

PV Đặng Hà