Cùng với đó, công tác chỉ đạo kiểm soát, ngăn chặn khai thác, buôn bán và tiêu thụ trái phép động vật hoang dã trên địa bàn tỉnh cũng được thực hiện quyết liệt, nhờ đó đã ngăn chặn kịp thời các hoạt động khai thác trái phép tài nguyên thiên nhiên và giảm thiểu tối đa các mối đe dọa khác đến đa dạng sinh học. Tỉnh cũng đã chỉ đạo Chi cục Kiểm lâm kiểm tra, hướng dẫn các Hạt Kiểm lâm, Đội Kiểm lâm cơ động và phòng cháy, chữa cháy rừng, các đơn vị chủ rừng, chủ cơ sở nuôi về công tác quản lý, bảo tồn động vật hoang dã, hoạt động gây nuôi động vật hoang dã trên địa bàn; tăng cường công tác tuần tra, kiểm tra rừng, tháo gỡ các loại bẫy trong rừng nhằm kiểm soát, xử lý hành vi săn bắn, bẫy bắt các loại động vật rừng. Nhờ đó, tình trạng săn bắn, mua, bán động vật rừng trái phép cơ bản được hạn chế và kiểm soát.

Trong giai đoạn 2014 - 2016, Chi cục Kiểm lâm phối hợp với Hợp phần GIZ tổ chức chiến dịch ngăn chặn, ký cam kết đối với 77 nhà hàng, quán ăn về việc không kinh doanh, buôn bán, tiêu thụ bất hợp pháp động vật hoang dã, sản phẩm động vật trên địa bàn huyện Quảng Ninh, Bố Trạch, Minh Hóa và thành phố Đồng Hới. Đa số các nhà hàng, quán ăn đã nghiêm túc thực hiện kinh doanh động vật rừng đúng theo quy định của pháp luật, thực hiện ký cam kết và dán poster tuyên truyền. Năm 2020, địa phương đã chỉ đạo các hạt Kiểm lâm triển khai thực hiện Chỉ thị số 29/CT-TTg ngày 23/7/2020 của Thủ tướng Chính phủ về một số giải pháp cấp bách trong quản lý động vật hoang dã.

Kết quả, từ năm 2013 - tháng 9/2020, các lực lượng chức năng đã xử lý theo quy định 259 vụ vi phạm về động vật hoang dã và 1.014 vụ vi phạm trong phạm vi Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, trong đó xử lý hành chính 485 vụ, khởi tố hành vi hình sự và chuyển cơ quan điều tra khởi tố 21 vụ. Công tác thực thi pháp luật về bảo vệ rừng, bảo vệ động vật hoang dã, phòng cháy, chữa cháy rừng cũng được triển khai thực hiện nghiêm túc, quyết liệt, nhờ đó đã ngăn chặn kịp thời và giảm thiểu tối đa các hoạt động xâm hại đến hệ sinh thái.

Bên cạnh đó, công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm về khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản cũng được tăng cường, trong đó chú trọng tập trung xử lý nghiêm hoạt động khai thác sai tuyến của tàu giã cào, quản lý chặt chẽ, không cho phát triển tàu cá hoạt động khai thác bằng nghề giã cào; khai thác thủy sản bằng xung điện, chất nổ; khai thác rong mơ, tôm hùm trong thời gian cấm. Trong giai đoạn 2013 - 2020, lực lượng chức năng đã kiểm tra và phát hiện 258 vụ vi phạm về khai thác thủy sản trái phép với các hành vi như sử dụng xung điện, vật liệu nổ; khai thác thủy sản sai tuyến; khai thác kinh doanh động vật thủy sản quý, tôm hùm. Nhìn chung, công tác kiểm tra, xử lý đã được các cấp, các ngành, địa phương tham gia vào cuộc khá đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả. Việc khai thác tôm hùm kích thước nhỏ, khai thác rong mơ trong thời gian cấm đã giảm hẳn; việc buôn bán, vận chuyển chất nổ, sử dụng xung điện, chất nổ để khai thác và tàu giã ngoại tỉnh khai thác sai tuyến đã được hạn chế; người dân đã ý thức được tầm quan trọng của đồng quản lý trong bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản, đa dạng sinh học thủy sản.

Đặc biệt, hiện nay, trước thực trạng cây Mai dương, Bìm bôi hoa vàng phát triển trên diện rộng, nhiều công trình nghiên cứu khoa học về đa dạng sinh học được triển khai thực hiện như: “Nghiên cứu, điều tra mức độ ảnh hưởng của các loài ngoại lai xâm hại tại Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng và đề xuất giải pháp phòng ngừa”, “Thử nghiệm diệt trừ loài Bìm bôi hoa vàng tại Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng” nhằm hạn chế sự xâm hại của các loài ngoại lai xâm hại để bảo vệ và đảm bảo cho hệ sinh thái rừng.

Để ngăn ngừa và kiểm soát sinh vật ngoại lai trên địa bàn và bảo tồn đa dạng sinh học, bảo vệ môi trường, giai đoạn 2021 - 2030, tỉnh sẽ tăng cường năng lực nghiên cứu lượng giá về kinh tế - môi trường của các hệ sinh thái và đa dạng sinh học, bao gồm cả kho tàng tri thức bản địa của các dân tộc tại các địa phương, làm cơ sở cho các chính sách phù hợp trong bảo tồn và phát triển. Cùng với việc tăng cường truyền thông, nâng cao nhận thức, kiểm tra hoạt động phát tán, nuôi trồng các loài ngoại lai xâm hại, không thực hiện hành vi nuôi, trồng, phát tán, phóng sinh loài ngoại lai xâm hại và loài ngoại lai có nguy cơ xâm hại trái với quy định của pháp luật, toàn tỉnh sẽ tiến hành thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm về khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản; ngăn chặn kịp thời những hoạt động khai thác trái phép tài nguyên thiên nhiên và giảm thiểu tối đa mối đe dọa khác đến đa dạng sinh học…

Minh Huyền