Ảnh minh họa

Tính đến nay, toàn tỉnh có 16 cơ sở giáo dục nghề nghiệp trong đó có 04 trường Cao đẳng, 03 trường trung cấp (02 trường tư thục), 08 trung tâm giáo dục - dạy nghề cấp huyện, 01 trung tâm Giáo dục nghề nghiệp và Hỗ trợ Nông dân - Phụ nữ tỉnh. Ngoài ra, có 01 cơ sở có hoạt động giáo dục nghề nghiệp (của doanh nghiệp) và 04 đơn vị khác có tham gia đào tạo nghề dưới 03 tháng.

Công tác tuyên truyền chính sách liên quan đến giáo dục nghề nghiệp được Sở Lao động - Thương binh và Xã hội quan tâm chỉ đạo. Trong những năm qua đã xây dựng được 28 phóng sự, chuyên mục, tin bài trên Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh; 38 bài viết phản ánh các hoạt động liên quan đến lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp trên Báo Quảng Bình; thường xuyên cập nhật và đăng các thông tin trên Cổng Thông tin điện tử của UBND tỉnh, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội và các đơn vị có liên quan. Năm 2018 - 2020, Sở đã in ấn, phát hành 10.000 tờ gấp, tờ rơi về các chính sách miễn giảm học phí, hỗ trợ đào tạo nghề sơ cấp và dưới 3 tháng; 1.200 sổ tay học nghề và việc làm. Sở cũng đã chủ động tham mưu UBND tỉnh tổ chức thực hiện các chính sách hỗ trợ đào trạo trình độ sơ cấp và dưới 03 tháng (2018 - 2020), trong đó đã hỗ trợ đào tạo nghề cho 11.372 lao động nông thôn, người khuyết tật, phụ nữ, 5.043 người bị ảnh hưởng bởi sự cố môi trường biển, hỗ trợ đào tạo cho 156 thanh niên theo Quyết định số 46/2015/QĐ-TTg của Thủ tướng. Ngoài ra, thực hiện Nghị định 86/2015/NĐ-CP ngày 02/10/2015 của Chính phủ quy định về cơ chế thu, quản lý học phí đối với cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân và chính sách miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập từ năm học 2015 - 2016 đến năm học 2020 - 2021, hiện nay, tất cả học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở tham gia học nghề trình độ trung cấp đều được miễn toàn bộ học phí và được vay vốn theo Quyết định số 157/2007/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, số học sinh tốt nghiệp THCS vào học trung cấp được hỗ trợ 6.327 người. Đối với học sinh, sinh viên là người dân tộc thiểu số thuộc hộ nghèo, cận nghèo, người khuyết tật, người tốt nghiệp trường phổ thông dân tộc nội trú khi tham gia học trình độ cao đẳng, trung cấp tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp được hưởng chính sách nội trú bao gồm: Học bổng chính sách, mua đồ dùng cá nhân, đi lại…

Nhìn chung, qua thực hiện các chính sách đã tạo động lực thu hút học sinh, sinh viên học nghề hàng năm, tạo điều kiện giúp học sinh, sinh viên an tâm học tập. Giai đoạn 2018 - 2020, tổng số tuyển sinh 49.192 người, trong đó trình độ cao đẳng 384 người, trình độ trung cấp 5071 người, sơ cấp và dưới 3 tháng 43.737 người. Tổng số tốt nghiệp 41.370 người, trong đó trình độ cao đẳng 324 người, trình độ trung cấp 3171 người, sơ cấp và dưới 3 tháng 38.235 người. Tổng số người học tốt nghiệp có việc làm hằng năm 80%.

Công tác phát triển thị trường lao động đặc biệt được quan tâm, thường xuyên giám sát, hướng dẫn hoạt động của các Trung tâm và Doanh nghiệp hoạt động dịch vụ trên địa bàn tỉnh. Đây là những kênh thông tin uy tín, hiệu quả kết nối người lao động với các nhà tuyển dụng hoặc những cá nhân, đơn vị có nhu cầu sử dụng lao động. Trong 03 năm 2018 - 2020, Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh và Trung tâm Dịch vụ việc làm thanh niên tỉnh đã tổ chức được hơn 200 phiên giao dịch việc làm và truyển dụng lao động cho các tổ chức, doanh nghiệp. Bên cạnh đó, hoạt động tư vấn, giới thiệu việc làm cho người lao động tại các doanh nghiệp hoạt động dịch vụ việc làm cũng được tổ chức thường xuyên, liên tục. Chỉ tính riêng trong năm 2020, toàn tỉnh đã có trên 25.000 lượt lao động được tư vấn giới thiệu việc làm với trên 5.000 lượt lao động được giới thiệu phỏng vấn trực tiếp và 1.284 lượt lao động đạt sơ tuyển. Ngoài ra còn có trên 25.324 lượt người trong đó bao gồm tư vấn việc làm, tư vấn học nghề, bảo hiểm thất nghiệp, hợp đồng lao động và các vấn đề liên quan đến chế độ chính sách về việc làm, học nghề theo quy định của Bộ luật Lao động, giới thiệu việc làm, cung ứng và tuyển lao động 3.817 lượt người, tiếp nhận 146 đơn vị, tổ chức có nhu cầu tuyển dụng việc làm trong tỉnh, trong nước với hơn 598 vị trí công việc khác nhau và 3.678 chỉ tiêu làm việc.

Tuy nhiên, công tác phân luồng học sinh sau khi tốt nghiệp THCS, THPT chưa hiệu quả, chưa đạt mục tiêu đề ra; chỉ tiêu tuyển sinh vào lớp 10 các trường THPT quá cao nên nguồn tuyển sinh vào học trung cấp của các trường trung cấp, cao đẳng rất thấp ảnh hưởng đến công tác tuyển sinh, chất lượng tuyển sinh của các trường trung cấp, cao đẳng. Sự phối hợp giữa 02 ngành Giáo dục - Đào tạo, Lao động - Thương binh và Xã hội trong việc đầu tư phát triển các trung tâm giáo dục - dạy nghề cấp huyện để các trung tâm đủ điều kiện phối hợp với các trường trung cấp, cao đẳng tổ chức tuyển sinh, đào tạo trình độ trung cấp kết hợp học văn hóa THPT theo quy định còn thiếu chặt chẽ; việc cung cấp thông tin về ngành nghề, nhu cầu tuyển dụng của thị trường lao động cho các trường THCS, THCP còn chưa được chú trọng.

Nguyên nhân là do nhận thức của một số cấp ủy, chính quyền, cơ sở giáo dục nghề nghiệp, doanh nghiệp và cộng đồng về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của giáo dục nghề nghiệp, đào tạo nhân lực có tay nghề cao chưa đầy đủ, tư tưởng coi trọng bằng cấp còn phổ biến trong xã hội, người lao động chưa có ý thức cao trong việc lựa chọn học nghề. Các cơ quan quản lý Nhà nước về giáo dục - đào tạo và giáo dục nghề nghiệp chưa có sự phối hợp chặt thẽ, thường xuyên trong công tác chỉ đạo, triển khai công tác phân luồng. Các chính sách thu hút học nghề chưa đủ sức thuyết phục với xã hội, chính sách miễn giảm học phí chưa đủ sức thu hút người lao động tham gia học nghề; chính sách tuyển dụng, sử dụng và chính sách tiền công, tiền lương... của một số doanh nghiệp chưa đủ hấp dẫn người lao động có tay nghề.

Giai đoạn 2021 - 2025, toàn tỉnh đặt ra chỉ tiêu tuyển sinh 78.000 người (cao đẳng 4.000 người, trung cấp 11.600 người, sơ cấp và đào tạo dưới 3 tháng 62.400 người), trong đó hỗ trợ đào tạo nghề cho lao động nông thôn là 25.000 người. Đến năm 2025, tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 72%, trong đó lao động qua đào tạo có bằng cấp, chứng chỉ đạt 36%, tỷ lệ lao động đang làm việc trong các ngành kinh tế có trình độ từ trung cấp trở lên đạt 30%.

Điều đó đặt ra yêu cầu các sở, ban, ngành, địa phương phải xác định giáo dục nghề nghiệp là nhiệm vụ quan trọng trong việc phát triển và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; lồng ghép thực hiện các chính sách hỗ trợ đào tạo nhằm thu hút người lao động tham gia học nghề...

Hồng Mến