Bên cạnh đó, các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, những điểm tồn lưu hóa chất bảo vệ thực vật có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao cũng từng bước được xử lý. Rác thải sinh hoạt được thu gom và xử lý đạt 77,4% (trong đó khu vực đô thị đạt 91%); chất thải y tế được thu gom xử lý đúng quy định 100%; chất thải nguy hại cơ bản được kiểm soát và xử lý đúng quy định; nước thải đô thị (thành phố Đồng Hới) đã thu gom xử lý được 60%, dự kiến đến năm 2022 sẽ thu gom xử lý đạt 100%. Công tác bảo vệ và phát triển rừng cũng đạt được thành tích nổi bật, độ che phủ rừng đạt 67,4%.

Để có được kết quả đó, thời gian qua, tỉnh đã quan tâm giải quyết nhiều vấn đề về môi trường; phát huy việc khai thác sử dụng các tiềm năng điều kiện tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên và xã hội một cách có hiệu quả, tạo ra nguồn lực quan trọng cho sự phát triển của địa phương; gắn quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội phù hợp và đồng bộ với công tác BVMT để phát triển bền vững; đẩy mạnh các hoạt động, phong trào tuyên truyền, giáo dục về BVMT nhằm nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của các cơ quan quản lý, doanh nghiệp, người dân. Nhiều doanh nghiệp cũng đã quan tâm đầu tư hơn cho hệ thống hạ tầng phục vụ cho công tác xử lý ô nhiễm; tập trung giải quyết được cơ bản các điểm bức xúc về ô nhiễm môi trường.

Cùng với đó, các sở, ngành trong tỉnh cũng tăng cường kiểm soát, giảm thiểu ô nhiễm môi trường tại các khu công nghiệp. So với những năm trước, tỷ lệ cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng hoàn thành việc xử lý ô nhiễm triệt để đã tăng đáng kể, các nguồn gây ô nhiễm từng bước được kiểm soát. Hàng năm, tỉnh phê duyệt chương trình quan trắc môi trường chung trên địa bàn toàn tỉnh với 18 điểm quan trắc môi trường không khí, 21 điểm quan trắc môi trường nước mặt, 07 điểm quan trắc môi trường nước ngầm, 07 điểm quan trắc môi trường nước biển ven bờ và 07 điểm quan trắc môi trường đất nhằm đánh giá diễn biến chất lượng các thành phần môi trường để có giải pháp kiểm soát phù hợp, đồng thời làm căn cứ trong hoạch định chiến lược, chính sách phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Đối với việc thu gom, xử lý nước thải sinh hoạt, chất thải rắn sinh hoạt, chất thải rắn công nghiệp, các sở, ngành, đơn vị, địa phương cũng đã thực hiện nghiêm túc, hiệu quả với xu hướng giảm dần tỷ lệ chôn lấp, tăng tỷ lệ chất thải được tái chế, tái sử dụng. Chất thải nguy hại được quản lý tốt hơn thông qua việc kiểm soát nguồn phát thải, thu gom, lưu giữ, vận chuyển và xử lý.

Mặt khác, tỉnh cũng ban hành nhiều văn bản chỉ đạo về tăng cường hoạt động quản lý rác thải, qua đó tỷ lệ rác thải được thu gom và xử lý đảm bảo vệ sinh môi trường không ngừng tăng lên qua các năm. Năm 2014, tỷ lệ thu gom, xử lý rác thải trung bình toàn tỉnh đạt khoảng 62,35% thì đến năm 2020 tỷ lệ thu gom, xử lý rác thải trung bình toàn tỉnh đạt 77,4% (trong đó rác thải đô thị được thu gom, xử lý đạt 90,17%). Về thu gom và xử lý nước thải, thành phố Đồng Hới cũng đã được đầu tư xây dựng mạng lưới thu gom và Trạm xử lý nước thải sinh hoạt tập trung với công suất thiết kế xử lý 10.000 m3/ngày đêm, công suất hiện tại (năm 2020) đạt khoảng 7.600 m3/ngày đêm (đạt 76% công suất thiết kế); thị xã Ba Đồn triển khai xây dựng mạng lưới thu gom và trạm xử lý nước thải sinh hoạt tập trung với công suất xử lý theo thiết kế là 3.000 m3/ngày đêm; Khu Công nghiệp Hòn La được đầu tư trạm xử lý nước thải tập trung với công suất thiết kế 500 m3/ngày đêm. Ngoài ra, tỉnh cũng chú trọng xử lý các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, đến nay, 18 cơ sở đã hoàn thành việc xử lý triệt để ô nhiễm môi trường đảm bảo theo đúng tiến độ.

Có thể khẳng định, công tác BVMT thời gian qua đã đạt được những kết quả quan trọng, áp lực từ các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội lên môi trường đã dần được kiểm soát tốt hơn. Nhiều cơ sở, nguồn gây ô nhiễm, tác động xấu lên môi trường được hạn chế, giảm thiểu. Chất lượng môi trường ở một số nơi đã được cải thiện đáng kể; một số dự báo tác động xấu tới môi trường từ các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội đã được ngăn ngừa có hiệu quả.

Tuy nhiên, môi trường tỉnh vẫn đang đứng trước những thách thức to lớn và vấn đề cấp bách cần được tập trung giải quyết, xử lý như: Áp lực từ chất thải từ sản xuất công, nông nghiệp và sinh hoạt ngày một gia tăng; sự cố môi trường có nguy cơ xảy ra nếu không có biện pháp kiểm soát hữu hiệu; việc thực hiện chính sách và pháp luật BVMT, hay trách nhiệm với xã hội tại các doanh nghiệp vẫn còn tồn tại nhiều khó khăn và bất cập; một số cơ sở sản xuất vận hành công trình xử lý môi trường còn mang tính chất đối phó; một số cơ sở sản xuất nguồn lực tài chính còn hạn chế nên gặp khó khăn trong đầu tư các hạng mục BVMT. Do đó vẫn còn hiện tượng ô nhiễm môi trường cục bộ, mang tính tức thời đang diễn ra tại một số nhà máy, cơ sở sản xuất do công trình xử lý môi trường gặp sự cố.

Để phát huy những kết quả đã đạt được, khắc phục những tồn tại, hạn chế, trong thời gian tới, tỉnh tiếp tục tăng cường công tác quản lý BVMT, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm cấp bách trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước gắn với phát triển bền vững; thể chế hóa yêu cầu BVMT trong việc lập, thẩm định, phê duyệt và tổ chức thực hiện chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh gắn với yêu cầu về BVMT, bảo vệ đa dạng sinh học, phát triển bền vững; đồng thời tăng cường vai trò hiệu lực của các cơ quan quản lý Nhà nước về môi trường, tổ chức có hiệu quả các nội dung biện pháp BVMT; đẩy mạnh công tác điều tra cơ bản, nghiên cứu ứng dụng chuyển giao công nghệ môi trường, công nghệ xử lý, tái chế chất thải phục vụ phát triển kinh tế - xã hội theo hướng bền vững. Mặt khác tỉnh cũng tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện quy định về BVMT đối với các tổ chức, cá nhân; kiên quyết xử lý những cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ hoạt động gây ô nhiễm môi trường và buộc phải đầu tư khắc phục ô nhiễm; kiện toàn tổ chức và nâng cao năng lực quản lý Nhà nước về BVMT của các cơ quan chuyên môn từ cấp tỉnh đến cơ sở và tăng cường sự phối hợp giữa các cấp, ngành, đoàn thể về quản lý và BVMT trong giai đoạn mới; đẩy mạnh công tác xã hội hóa các hoạt động BVMT, xây dựng những điển hình tiên tiến và nhân rộng thành phong trào toàn dân BVMT.

N.Q