Những chuyển biến rõ nét từ cơ sở

Tính đến tháng 6/2025, toàn tỉnh có 97/122 xã được công nhận đạt chuẩn NTM (chiếm 79,5%), tăng 13,1% so với năm 2021. Có 17 xã đạt chuẩn NTM nâng cao (17,5%) và 06 xã đạt chuẩn kiểu mẫu (6,2%). Thành phố Đồng Hới và thị xã Ba Đồn là hai đơn vị cấp huyện hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM. Bình quân mỗi xã đạt 17,9 tiêu chí, cao hơn mức trung bình khu vực Bắc Trung Bộ và toàn quốc.

Thành công này đến từ sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, sự chủ động của các địa phương và sự đồng thuận, hưởng ứng tích cực của người dân. Các văn bản hướng dẫn, chính sách đặc thù được tỉnh ban hành kịp thời, sát thực tiễn. Cơ chế huy động nguồn lực được triển khai linh hoạt, hiệu quả.

Tổng nguồn vốn huy động thực hiện Chương trình giai đoạn 2021 - 2025 ước đạt hơn 25.902 tỷ đồng. Trong đó, ngân sách Trung ương gần 783 tỷ đồng, ngân sách địa phương trên 1.900 tỷ đồng, vốn tín dụng khoảng 21.000 tỷ đồng, còn lại là đóng góp của doanh nghiệp và người dân. Tỉnh đã thực hiện nghiêm quy định tài chính, không để xảy ra nợ đọng xây dựng cơ bản.

Hạ tầng khang trang, đời sống người dân nâng cao

Cơ sở hạ tầng thiết yếu tại nông thôn được cải thiện đáng kể. Hệ thống giao thông, thủy lợi, điện, trường học, y tế, văn hóa - thể thao tiếp tục được đầu tư đồng bộ, góp phần nâng cao chất lượng đời sống và tạo điều kiện phát triển sản xuất. Tính đến nay, 92,6% xã đạt tiêu chí giao thông; 98,4% đạt tiêu chí thủy lợi - phòng chống thiên tai; 96,7% đạt tiêu chí điện; 94,3% đạt tiêu chí y tế; gần 90% đạt tiêu chí về trường học và cơ sở vật chất văn hóa.

Cùng với đó, chương trình OCOP phát triển mạnh, toàn tỉnh có 221 sản phẩm được công nhận, trong đó 03 sản phẩm tiềm năng 5 sao, 32 sản phẩm 4 sao và 186 sản phẩm 3 sao. Hoạt động sản xuất nông nghiệp được cơ cấu lại theo hướng hàng hóa, ứng dụng công nghệ cao, tạo ra giá trị gia tăng và mở rộng thị trường tiêu thụ. Thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn đến cuối năm 2024 đạt 46,6 triệu đồng/năm, tăng 1,2 lần so với năm 2021. Tỷ lệ hộ nghèo nông thôn giảm còn 3,75%. Nhiều mô hình “khu dân cư kiểu mẫu”, “vườn mẫu”, “xã không rác” được triển khai hiệu quả, vừa nâng cao ý thức cộng đồng vừa cải thiện cảnh quan môi trường.

Chuyển đổi số trong xây dựng NTM được tỉnh xác định là hướng đi mới, mang tính chiến lược. Dự án wifi công cộng đã được triển khai tại 12 xã; mô hình chuyển đổi số ở xã Bắc Trạch bước đầu đạt kết quả tích cực. Các nền tảng dữ liệu như bản đồ số du lịch, hệ thống thông tin quản lý OCOP đang được xây dựng, góp phần kết nối sản phẩm nông nghiệp với thị trường. Cùng với đó, nhiều mô hình du lịch nông thôn như làng du lịch Tân Hóa, Cảnh Dương, Mai Thủy... được hình thành, vừa bảo tồn giá trị văn hóa, vừa tạo sinh kế bền vững cho người dân.

Định hướng giai đoạn 2026 - 2030: Chất lượng và chiều sâu

Phát huy thành quả đạt được, giai đoạn 2026 - 2030, Quảng Bình sẽ tập trung nâng cao chất lượng các xã đạt chuẩn, xây dựng thêm các xã kiểu mẫu và tiếp tục hoàn thiện các tiêu chí nâng cao. Tỉnh đặt mục tiêu đến năm 2030 có 90% xã đạt chuẩn NTM, trong đó ít nhất 50% đạt chuẩn nâng cao và 20% kiểu mẫu.

Để đạt mục tiêu này, Quảng Bình tiếp tục hoàn thiện cơ chế chính sách đặc thù, tăng cường phân cấp cho địa phương, khuyến khích xã hội hóa và đẩy mạnh chuyển đổi số trong nông nghiệp - nông thôn. Đặc biệt, tỉnh kiến nghị Trung ương có chính sách ưu tiên đầu tư cho các xã đặc biệt khó khăn, vùng sâu vùng xa, góp phần thu hẹp khoảng cách phát triển.

Xây dựng NTM ở Quảng Bình không chỉ là quá trình hoàn thiện các tiêu chí mà còn là hành trình nâng cao chất lượng sống, khơi dậy nội lực và phát triển bền vững từ cơ sở. Với sự đồng thuận của Nhân dân, sự linh hoạt trong chỉ đạo điều hành và cách làm phù hợp thực tiễn, chương trình NTM tại Quảng Bình đã, đang và sẽ tiếp tục tạo nên những chuyển biến sâu sắc, thiết thực, lâu dài cho vùng quê Quảng Bình.

Đặng Hà