Thay cho việc trả lời câu hỏi hoàn cảnh nào đã đưa ông đến với công việc ở Hội bảo trợ bệnh nhân nghèo, ông tâm sự: "Những tháng năm đang công tác tôi đã từng lặn lội cùng đồng bào từ miền xuôi đến miền ngược, khắp các bản làng trong tỉnh, thấu hiểu bao nổi nhọc nhằn cơm, áo của người dân". Có lẽ những điều đó đã chi phối việc ''định hướng nghề nghiệp'' sau nghỉ hưu của ông, một con người quá quen thuộc trên chính trường tỉnh nhà, ông Phạm Quang Lịch, nguyên Giám đốc Sở Tài chính tỉnh. Vâng, mấy chục năm làm cán bộ ngân hàng, hơn chục năm làm Giám đốc Sở Tài chính tỉnh, ông đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Nhưng không như nhiều người khác, sau khi nghỉ hưu an nhàn tuổi già, điền viên cùng con cháu, ông đã đứng ra ''vác tù và hàng tổng''. Thoạt đầu là làm Chủ tịch Hội khuyến học phường Hải Đình, tiếp đến vào đầu năm 2003 ông chủ trì thành lập Hội bảo trợ bệnh nhân nghèo của tỉnh. Ông nói: "Đối với người nghèo chuyện cơm áo đối với họ đã khó, lúc rủi ro, bệnh tật, đặc biệt là những bệnh hiểm nghèo nỗi khốn khó của họ lại càng không kể xiết... Đành rằng đối với người nghèo luôn được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, tuy nhiên sự bảo hộ của Nhà nước cũng có chừng mực nên đang rất cần cộng đồng quan tâm chia sẻ. Việc thành lập và đi vào hoạt động của Hội bảo trợ bệnh nhân nghèo tỉnh là thêm một binh chủng chiến đấu tạo nên sức mạnh giúp đỡ người nghèo. Đây là việc thiện mà Bác Hồ đã dạy: "Việc thiện thì dù nhỏ mấy cũng làm...'', tôi thấu hiểu điều đó nên cố gắng làm và làm thật tốt...".

5 năm, thời gian không dài nhưng bằng tấm lòng trách nhiệm, tình thương với người nghèo và cả những vốn liếng kinh nghiệm tích lũy trong những năm công tác đã giúp ông thực sự đứng mũi chịu sào cùng các đồng nghiệp khác trong tổ chức Hội bảo trợ bệnh nhân nghèo tỉnh làm được những việc phải nói là lớn lao. Hội bảo trợ bệnh nhân nghèo tỉnh đã huy động nhiều nguồn từ Hội bảo trợ bệnh nhân nghèo TP Hồ Chí Minh, bà con đồng hương Quảng Bình tại một số tỉnh, thành phố, từ Đại sứ quán Austalia, tăng ni phật tử ở TP Hồ Chí Minh, Huế và từ sự đóng góp của cán bộ, công nhân viên, lao động trên địa bàn tỉnh, các nhà hảo tâm... với số tiền hơn 3,8 tỷ đồng. Số tiền trên đã thực sự tạo nên những cú hích cho các chương trình từ thiện như chương trình "Đem ánh sáng cho người mù" với 3.012 ca mổ miễn phí, cũng có nghĩa là ánh sáng đã đến với chừng ấy con người lâu nay sống trong đêm đen, cấp 409 xe lăn cho người tàn tật, 72 máy trợ thính cho trẻ câm điếc, 22.756 suất ăn miễn phí cho bệnh nhân nghèo điều trị trong các bệnh viện công, hỗ trợ 27 người nghèo và trẻ em mổ tim... Tổng số tiền mà Hội đã chi ra cho các hoạt động từ thiện trong 5 năm qua hơn 3,2 tỷ đồng, không kể số tiền và quà do nhà tài trợ trao trực tiếp cho các đối tượng.

Nhớ lại những ngày đầu mới thành lập, ông nói lúc đó khó khăn bộn bề. Lâu nay mình đi ''cho" bây giờ thực sự là đi xin. Làm từ thiện phải chấp nhận cơ chế "xin, cho'', nhưng xin ai bây giờ... Trong cái khó ló cái khôn hơn nữa sau lưng mình hàng ngàn bệnh nhân nghèo đang hối thúc giúp đỡ đã lóe ra những ý tưởng táo bạo, quyết liệt. Đó là những chuyến đi xuyên đất nước để tìm địa chỉ từ thiện, là những cánh "thư hồng" kêu gọi lòng hảo tâm của các cơ quan, đơn vị... Xuyên suốt 5 năm qua là sự nhẫn nại, kiên trì với phương châm "năng nhặt chặt bị"... và cả những sáng tạo trong công việc tưởng như đơn điệu này để giữ chữ tín với nhà tài trợ. Ông kể, khi Đại sứ quán Austalia tài trợ tiền cho bệnh nhân nghèo chữa bệnh, họ nói sẽ về kiểm tra việc chi tiền. Nhưng khi chi tiền điều trị cho bệnh nhân, Hội đã làm đủ các thủ tục trong băng ghi hình và mang đến cho họ xem. Xem xong họ khen là sáng tạo và không phải đi kiểm tra nữa...

Nay ông đã gần đến tuổi ''cổ lai hy", có gần nữa thế kỷ đi dưới cờ Đảng, nhưng phía trước là một nhiệm kỳ đứng mũi chịu sào ở Hội bảo trợ bệnh nhân nghèo tỉnh, ông Phạm Quang Lịch tâm sự: Trước đây cũng như bây giờ, bản thân tôi luôn thực hiện theo lời Bác Hồ dạy, hết lòng hết sức phục vụ nhân dân. Tôi luôn cảm thấy phấn chấn khi làm được một việc gì đó có ích cho mọi người. Tôi sẽ cố gắng để tiếp tục có những đóng góp cho phong trào...

Những ý tưởng mới đang nung nấu ông Chủ tịch Hội, trong đó có việc tạo nên một lực lượng rộng lớn làm việc thiện thông qua chủ trương thành lập các Chi hội Bảo trợ bệnh nhân nghèo trong các cơ quan, đơn vị... Mong cho những ý tưởng tốt đẹp vì người nghèo của ông nhanh chóng thành hiện thực.

Theo V.H