Quảng Bình hiện có hơn 640.000 ha đất lâm nghiệp, chiếm gần 80% diện tích tự nhiên, trong đó, diện tích đất có rừng khoảng 535.000 ha với độ che phủ đạt khoảng 67%. Để chủ động các biện pháp phòng cháy, chữa cháy rừng (PCCCR) hiệu quả, làm hạn chế nguy cơ cháy rừng xảy ra, thời gian qua, công tác bảo vệ, quản lý và phát triển rừng trên địa bàn tỉnh luôn được các cấp, ngành quan tâm chú trọng; đồng thời khuyến khích các thành phần kinh tế, hộ gia đình, cá nhân tham gia bảo vệ và phát triển rừng. Nhờ đó, các vụ cháy rừng và vi phạm pháp luật về lâm nghiệp ngày càng giảm cả về số vụ và diện tích thiệt hại.

Tuy nhiện trên địa bàn tỉnh có 50% diện tích rừng thông, keo, bạch đàn, rừng tự nhiên nghèo kiệt xen lẫn tre nứa, rừng khoanh nuôi tái sinh và rừng cây bản địa mới trồng ở một số khu vực, địa phương có nguy cơ dự báo cháy rừng cao tập trung ở một số đơn vị như: Công ty TNHH MTV LCN Bắc Quảng Bình; Chi nhánh Lâm trường Đồng Hới; Chi nhánh Lâm trường rừng thông Bố Trạch; diện tích rừng thông giao cho các xã quản lý như Xã Hồng Hóa (Minh Hóa), xã Sơn Hóa (Tuyên Hóa); các khu vực rừng trồng cây bản địa (Dự án Khu vực Phong Nha - Kẻ Bàng) tại các xã Dân Hóa, Trọng Hóa (huyện Minh Hóa). Ngoài ra, các diện tích rừng keo, phi lao trên cát thuộc lâm phận của Ban Quản lý Rừng phòng hộ (BQL RPH) Đồng Hới, BQL RPH ven biển Nam Quảng Bình và diện tích do các xã Võ Ninh, Hải Ninh, Ngư Thủy Bắc (huyện Lệ Thủy) quản lý có vật liệu cành nhánh, lá khô dưới tán rừng dày, diện tích rừng xen lẫn cỏ đây là các khu vực nguy cơ cháy rừng.

Bên cạnh đó, hệ thống chòi canh lửa trên địa bàn toàn tỉnh hầu hết đã xuống cấp; các chòi canh thấp hơn tán rừng, được đầu tư xây dựng và sử dụng trong thời gian dài không còn phát huy tác dụng phát hiện đám cháy, các đơn vị chủ rừng phải sử dụng chòi canh lửa tạm thời không bảo đảm tiêu chuẩn và mức độ an toàn theo quy định về PCCCR; một số khu rừng BQLRPH Đồng Hới và ven biển Quảng Bình chưa vệ sinh đường băng cạn lửa nên phát huy được PCCCR; kinh phí đầu tư cho công tác bảo vệ rừng, PCCCR của đơn vị chủ rừng, các xã có rừng không đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao; thiếu kinh phí xử lý thực bì, mua sắm các dụng cụ, phương tiện CCR.

Vì vậy, trong những ngày đỉnh điểm của nắng nóng, Hạt Kiểm lâm tỉnh đã chủ động phối hợp với các ngành, đơn vị, địa phương, lâm trường, bà con có rừng tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát, đặc biệt là ở các khu vực có nguy cơ cháy rừng cao; chuẩn bị dụng cụ, phương tiện và bố trí lực lượng xung kích ứng trực để kịp thời ứng cứu và xử lý khi có cháy rừng xảy ra theo phương châm “4 tại chỗ”; đẩy mạnh tuyên truyền về PCCCR trong các khu dân cư, trên hệ thống loa truyền thanh, tổ chức đoàn kiểm tra tại những khu vực trọng điểm dễ có nguy cơ xảy ra cháy rừng; lắp đặt biển báo cháy rừng tại những nơi người dân thường hay đi qua; đồng thời tổ chức diễn tập PCCCR cho người dân và lực lượng Kiểm lâm để có kỹ năng ứng phó tốt với các tình huống cấp bách xảy ra.

Đặc biêt, trước nguy cơ cháy rừng xảy ra, tỉnh đã yêu cầu Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các địa phương và chủ rừng xây dựng và tổ chức thực hiện phương án, kế hoạch bảo vệ rừng, PCCCR, những tình huống khi cháy rừng xảy ra; chỉ đạo khắc phục những tồn tại trong công tác PCCCR của địa phương, chủ rừng phù hợp với tình hình thời tiết nắng nóng hiện nay; tăng cường công tác tuyên truyền, cảnh báo, dự báo cháy rừng trong những ngày nắng nóng dễ xảy ra cháy rừng; đồng thời, vận động Nhân dân thực hiện tốt công tác PCCCR, phát hiện sớm và tổ chức chữa cháy kịp thời theo phương châm “4 tại chỗ”; phân công lực lượng ứng trực 24/24 giờ hằng ngày tại các chốt/trạm. Đối với các khu rừng trọng điểm và các khu rừng nguy cơ cháy rừng cao bố trí lực lượng chốt chặn, tuần tra canh gác, kiểm soát người ra vào rừng, ngăn chặn các hành vi đưa lửa vào rừng trong những ngày nắng nóng; kịp thời phát hiện điểm cháy, huy động lực lượng tham gia khống chế, dập tắt cháy rừng, không để xảy ra cháy lớn. Đối với các khu rừng gần với khu dân cư, kho tàng phải có phương án di dời dân, đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản của nhân dân và Nhà nước khi xảy ra cháy rừng.

Ngoài ra, tỉnh yêu cầu lực lượng Kiểm lâm tăng cường xuống các khu vực trọng điểm về cháy rừng để tham mưu cho chính quyền cơ sở thực hiện công tác PCCCR; chủ động kiểm tra, tuần tra rừng, rà soát các khu vực hay xảy ra phá rừng, lấn chiếm đất rừng trái pháp luật, đặc biệt là các khu rừng tự nhiên, rừng phòng hộ, đặc dụng, rừng ven biển kiên quyết xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm pháp luật.
Với phương châm phòng hơn chống, Hạt Kiểm lâm các huyện, thành phố, thị xã có rừng tập trung đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục pháp luật về PCCCR, bảo vệ rừng trong cộng đồng dân cư; vận động người dân, chủ rừng chấp hành nghiêm quy định của Nhà nước về công tác PCCCR. Trong những ngày nắng nóng kéo dài, nghiêm cấm mọi hành vi sử dụng lửa trong, gần rừng và đốt, xử lý thực bì trồng rừng, đốt nương làm rẫy.

Bên cạnh đó, lực lượng Công an, Quân đội, UBND các xã, phường, thị trấn phối hợp chặt chẽ theo dõi, bám sát địa bàn, cập nhật tình hình thời tiết để tham mưu cấp trên xây dựng kế hoạch, chỉ đạo triển khai phương án bảo vệ, phòng cháy hiệu quả nhất; ngăn chặn và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định về PCCCR, bảo vệ rừng; phân cấp trách nhiệm quản lý Nhà nước đối với tập thể, cá nhân nếu để xảy ra cháy rừng, phá rừng trên địa bàn quản lý.

Đặng Hà