Để cụ thể hóa Nghị quyết số 50/NQ-CP của Chính phủ và Chỉ thị số 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh đã rà soát, sửa đổi, bổ sung và ban hành mới một số chính sách về chủ động tham gia cuộc CMCN lần thứ 4; đồng thời chỉ đạo các sở, ban, ngành, địa phương tăng cường tuyên truyền, hỗ trợ nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm hàng hóa của doanh nghiệp; hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; đẩy mạnh ứng dụng nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và xây dựng chính quyền điện tử. Trong năm 2020, các cơ quan truyền thông báo chí trên địa bàn tỉnh đã mở nhiều chuyên mục, chuyên trang, phóng sự, có nhiều bài viết về bản chất, đặc trưng, cơ hội và thách thức của cuộc Cách mạng nhằm có cách tiếp cận, giải pháp phù hợp, hiệu quả tại địa phương và các ngành, lĩnh vực. Các cấp, ngành cũng tổ chức 45 lớp đào tạo, bồi dưỡng cho hơn 2.000 cán bộ, công chức, viên chức nâng cao kiến thức, kỹ năng về chính quyền điện tử, xây dựng đô thị thông minh, chuyển đổi số và tiếp cận, tham gia cuộc CMCN lần thứ 4; tập huấn kỹ năng ứng dụng CNTT, bảo đảm an toàn thông tin, khai thác, sử dụng các hệ thống phần mềm báo cáo trực tuyến, vận hành hệ thống ISO điện tử, theo dõi thực hiện nhiệm vụ của UBND tỉnh, ký số văn điện tử trên nền tảng thiết bị di động; tuyên truyền, hướng dẫn và khuyến khích người dân, doanh nghiệp sử dụng dịch vụ công trực tuyến, thực hiện nộp hồ sơ, tra cứu, theo dõi trạng thái hồ sơ trên môi trường mạng; triển khai các giải pháp nhằm tăng tỷ lệ hồ sơ tiếp nhận, giải quyết trực tuyến và tiếp nhận hồ sơ, trả kết quả giải quyết TTHC qua dịch vụ bưu chính công ích. Thông qua đó đã nâng cao nhận thức của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và người dân về hiệu quả mang lại của cuộc CMCN lần thứ 4; giúp nắm bắt, lĩnh hội được những thành tựu và tổ chức nhiều hoạt động về khoa học kỹ thuật, công nghệ, từ đó áp dụng hiệu quả trong công tác quản lý, trong đời sống sản xuất và an sinh xã hội.

Bên cạnh đó, công tác nghiên cứu khoa học, đổi mới công nghệ, đưa các sản phẩm đề tài khoa học công nghệ (KHCN) mới áp dụng vào sản xuất kinh doanh để tăng cường năng lực tiếp cận cuộc CMCN lần thứ 4 cũng được đẩy mạnh. Các sở, ngành, địa phương trong tỉnh đã tổ chức thực hiện 08 dự án nông thôn và miền núi do Bộ KHCN quản lý, trong đó có 06 dự án đang triển khai thực hiện và 02 dự án đã được phê duyệt và bắt đầu triển khai vào năm 2021. Việc triển khai thực hiện các dự án đã góp phần phát triển kinh tế - xã hội, ổn định an ninh - quốc phòng, nâng cao đời sống của Nhân dân vùng nông thôn, miền núi của tỉnh. Hoạt động quản lý Nhà nước về triển khai thực hiện các đề tài, dự án cấp tỉnh sâu sát, chặt chẽ và có nhiều đổi mới. Hiện, tỉnh được giao quản lý 43 đề tài, dự án, trong đó có 29 đề tài, dự án được chuyển tiếp từ các năm trước; năm 2020 giao thực hiện mới 14 đề tài, dự án cấp tỉnh và đã nghiệm thu 14 đề tài.

Công tác ứng dụng tiến bộ KHCN vào hoạt động sản xuất, đặc biệt trên lĩnh vực nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, ngành nghề nông thôn cũng được quan tâm đầu tư đúng mức. Các cấp, ngành đã chú trọng nghiên cứu và ứng dụng các kết quả nghiên cứu về công nghệ sinh học, vi sinh, giống cây trồng, vật nuôi phục vụ yêu cầu nâng cao giá trị sản phẩm hàng hoá, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, cơ cấu ngành kinh tế; xây dựng mô hình trình diễn ứng dụng tiến bộ kỹ thuật nhằm phát triển kinh tế - xã hội vùng nông thôn, miền núi và vùng ven biển phục vụ xoá đói giảm nghèo. Việc tư vấn và chuyển giao công nghệ không ngừng được quan tâm, nhất là việc chuyển giao kỹ thuật nuôi trồng các loại giống nấm ăn, nấm dược liệu cho vùng nông thôn trên địa bàn tỉnh đã tạo thêm ngành nghề mới, tăng thu nhập cho bà con nông dân. Năm 2020, toàn tỉnh đã triển khai thực hiện 31 nhiệm vụ KHCN liên kết, nhiệm vụ sự nghiệp KHCN.

Mặt khác, việc hỗ trợ nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm hàng hóa của doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh cũng được chú trọng. Trong năm, tỉnh đã tổ chức thẩm định hồ sơ và hỗ trợ cho 04 đơn vị thực hiện dự án đầu tư cải tiến đổi mới thiết bị công nghệ; nghiên cứu ứng tiến bộ khoa học kỹ thuật mới vào sản xuất; có sản phẩm được chứng nhận phù hợp tiêu chuẩn Việt Nam và bảo hộ độc quyền sáng chế theo Chương trình với tổng số tiền là 813 triệu đồng; hướng dẫn các cơ sở sản xuất, kinh doanh đăng ký bảo hộ độc quyền sáng chế, giải pháp hữu ích, nhãn hiệu hàng hoá tại Cục Sở hữu trí tuệ. Theo số liệu thống kê của Cục Sở hữu trí tuệ, đến hết tháng 9/2020, Quảng Bình có 67 đơn nộp và 16 văn bằng bảo hộ độc quyền sáng chế, nhãn hiệu hàng hóa được cấp.

Tỉnh cũng triển khai thực hiện dự án xây dựng Hệ thống ISO điện tử; kiểm tra việc xây dựng áp dụng duy trì và cải tiến Hệ thống quản lý chất lượng (QLCL) theo Tiêu chuẩn ISO 9001 tại 12/44 đơn vị thuộc hệ thống hành chính Nhà nước; tổ chức đào tạo về xây dựng, áp dụng và duy trì, cải tiến Hệ thống QLCL theo Tiêu chuẩn TCVN ISO 9001:2015 cho 44 cơ quan đơn vị hành chính; 20 lớp đào tạo hướng dẫn vận hành hệ thống ISO điện tử cho 1.138 cán bộ, công chức cơ quan hành chính trên địa bàn tỉnh. Cho đến nay, tất cả các cơ quan hành chính Nhà nước cấp tỉnh và UBND cấp huyện thuộc đối tượng bắt buộc áp dụng đã triển khai xây dựng và công bố phù hợp Hệ thống QLCL theo tiêu chuẩn TCVN ISO 9001 (đạt 100%). UBND tỉnh cũng đã ban hành Kế hoạch hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Quảng Bình đến năm 2025. Qua đó góp phần hỗ trợ các cá nhân, nhóm cá nhân có dự án khởi nghiệp trên địa bàn tỉnh có khả năng tăng trưởng nhanh dựa trên khai thác tài sản trí tuệ, công nghệ, mô hình kinh doanh mới và các tổ chức cung cấp dịch vụ, cơ sở vật chất - kỹ thuật, đầu tư, truyền thông cho khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, hoạt động có hiệu quả.

Cùng với đó, tỉnh cũng chỉ đạo các doanh nghiệp đẩy mạnh việc đầu tư phát triển hạ tầng viễn thông và internet, nhờ đó hệ thống hạ tầng nền tảng được đầu tư đồng bộ từ thành thị đến nông thôn, vùng sâu, vùng xa. Mạng thông tin di động, mạng internet đã cơ bản cung cấp dịch vụ gần 100% diện tích các địa bàn dân cư trên địa bàn tỉnh. Internet băng thông rộng đã đến với 151/151 trung tâm các xã, phường, thị trấn. Mạng truyền số liệu chuyên dùng được triển khai đến tận các sở, ban, ngành, địa phương và được duy trì đảm bảo hoạt động thông suốt; chuẩn bị cho việc triển khai mạng 5G trên địa bàn tỉnh. Hạ tầng ứng dụng CNTT trong các cơ quan Nhà nước được quan tâm đầu tư, nâng cấp: 100% sở, ban, ngành cấp tỉnh, UBND huyện và 95% UBND cấp xã đã thiết lập mạng LAN; 100% sở, ban, ngành cấp tỉnh, UBND huyện và 100% UBND cấp xã đã kết nối Internet, với 94% máy tính được kết nối internet. Mạng diện rộng (WAN) của tỉnh được triển khai trên nền tảng Mạng truyền số liệu chuyên dùng đã kết nối đến 100% sở, ban, ngành cấp tỉnh, UBND cấp huyện và 28% UBND cấp xã. Hệ thống hội nghị truyền hình trực tuyến xây dựng, kết nối thông suốt từ huyện đến tỉnh và Trung ương. Trung tâm dữ liệu điện tử của tỉnh từng bước được nâng cấp đồng bộ, hiện đại và duy trì hoạt động ổn định, đáp ứng yêu cầu triển khai, quản trị, vận hành, khai thác, ứng dụng các hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu dùng chung của tỉnh, đồng thời hỗ trợ các cơ quan, đơn vị cài đặt, vận hành hệ thống, phần mềm chuyên ngành. Trong tháng 9/2020, tỉnh đã tổ chức Lễ khởi động xây dựng Trung tâm điều hành đô thị thông minh (IOC). Cổng Thông tin điện tử của tỉnh được nâng cấp nền tảng công nghệ, kỹ thuật và triển khai xây dựng, tích hợp đầy đủ, đồng bộ 151/151 trang thông tin điện tử UBND cấp xã.

Hệ thống Quản lý văn bản và điều hành của tỉnh cũng đã thiết lập, cấu hình liên thông 3 cấp chính quyền địa phương với Bộ, ngành Trung ương và các địa phương khác. Hiện tại, Chứng thư số chuyên dùng Chính phủ phục vụ ký số văn bản điện tử đang được ứng dụng tại 51 cơ quan, đơn vị cấp tỉnh và tương đương, 08/08 UBND cấp huyện và 151/151 UBND cấp xã; tổng số lượng chứng thư số chuyên dùng đã cấp phát là 1.932 chứng thư số. Hệ thống thông tin một cửa điện tử đang được ứng dụng tại Trung tâm Hành chính công của tỉnh, Bộ phận một cửa của 08/08 UBND cấp huyện, 151/151 UBND cấp xã bảo đảm kết nối đồng bộ, liên thông 3 cấp. Cổng Dịch vụ công của tỉnh công khai cung cấp 267 dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4, trong đó có 48 dịch vụ công trực tuyến được tích hợp lên Cổng DVC Quốc gia; đồng thời đã kết nối với trang mạng xã hội Zalo để cung cấp dịch vụ tra cứu trạng thái giải quyết hồ sơ TTHC trên điện thoại di động thông minh, kết nối với nền tảng thanh toán trực tuyến của Cổng Dịch vụ công Quốc gia để hỗ trợ người dân, doanh nghiệp thanh toán phí, lệ phí TTHC trực tuyến. Khung Kiến trúc Chính quyền điện tử tỉnh Quảng Bình được xây dựng phù hợp với Khung Kiến trúc Chính phủ điện tử Việt Nam, phiên bản 2.0. Nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu Chính quyền điện tử và đô thị thông minh cấp tỉnh - LGSP đã được hình thành, đang tiếp tục xây dựng, hoàn thiện.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác triển khai cuộc CMCN lần thứ 4 vẫn còn các vướng mắc, khó khăn như: Một số đơn vị, cá nhân còn chưa nhận thức sâu sắc về xu hướng, vị trí, vai trò và các nhiệm vụ cần thực hiện để chủ động tiếp cận, tham gia cuộc Cách mạng và quá trình chuyển đổi số Quốc gia; ngân sách còn hạn hẹp nên việc đầu tư cho hạ tầng CNTT chưa thực sự đồng bộ gây khó khăn cho việc triển khai ứng dụng; hạ tầng thiết bị máy tính, kết nối mạng tại các cơ quan, đơn vị còn thiếu về số lượng và yếu về cấu hình, chất lượng; công tác quản trị, vận hành, khai thác, sử dụng và phối hợp ứng cứu sự cố, bảo đảm an toàn thông tin hệ thống mạng ở nhiều cơ quan, đơn vị còn nhiều bất cập, hạn chế nhất là ở cấp xã; số lượng cơ sở dữ liệu chuyên ngành được xây dựng, phát triển còn ít, chưa đáp ứng nhu cầu phục vụ quản lý cũng như sẵn sàng cho việc chuyển đổi số, phát triển chính quyền số, công dân số…

Thời gian tới, thiết nghĩ, Chính phủ, Bộ, ngành cần hỗ trợ xây dựng chính sách, đồng thời chỉ đạo các doanh nghiệp viễn thông, CNTT lớn trong nước hợp tác, phối hợp phát triển cơ sở hạ tầng thiết yếu tại địa phương, nhất là hạ tầng viễn thông băng rộng, hệ thống trung tâm dữ liệu địa phương hiện đại, đồng bộ, thống nhất với Quốc gia; tiếp tục quan tâm hỗ trợ công tác đào tạo, bồi dưỡng, phát triển nguồn nhân lực và kinh phí xây dựng, phát triển, kết nối, tích hợp các hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu chuyên ngành, dùng chung quan trọng cho các địa phương còn nhiều khó khăn như tỉnh Quảng Bình.

N.Q