Sau khi Luật Đất đai năm 2013 có hiệu lực, UBND tỉnh đã ban hành các văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thi hành kịp thời, đúng quy định của pháp luật, phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương. Các văn bản được ban hành đều bám sát chủ trương đẩy mạnh cải cách hành chính, tăng cường tính công khai, minh bạch, đảm bảo hài hòa lợi ích của Nhà nước, người dân và doanh nghiệp, giúp giải quyết kịp thời các vấn đề bức thiết mà thực tế đang đòi hỏi, góp phần phát huy nguồn lực tài nguyên và môi trường cho phát triển kinh tế - xã hội, tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý, ngăn ngừa, tham nhũng, lãng phí trong lĩnh vực đất đai, đưa công tác quản lý Nhà nước về đất đai trên địa bàn đi vào nền nếp.

Công tác giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất được triển khai thực hiện tốt, bảo đảm theo quy định của Luật Đất đai, đáp ứng yêu cầu thu hút các dự án đầu tư trong và ngoài tỉnh, giải quyết kịp thời nhu cầu sử dụng đất của người dân, doanh nghiệp. Việc quy định chặt chẽ căn cứ, điều kiện giao đất, chuyển mục đích sử dụng đất, cho thuê đất đã góp phần nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng đất tiết kiệm. Từ ngày 01/7/2014 đến nay, toàn tỉnh có 13.698 trường hợp giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất với tổng diện tích 10.498,9 ha, trong đó giao đất không thu tiền sử dụng đất 1.870 trường hợp với tổng diện tích 6.494,7 ha; giao đất có thu tiền sử dụng đất 7.830 trường hợp với tổng diện tích 853,3 ha; cho thuê đất 717 trường hợp với tổng diện tích là 3.068,0 ha; cho phép chuyển mục đích sử dụng đất 3.281 trường hợp với tổng diện tích 82,9 ha. Các đơn vị được giao đất, cho thuê đất đã có nhiều nỗ lực, cố gắng trong huy động vốn để đầu tư, đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án để đưa đất vào sử dụng, khai thác có hiệu quả nguồn lực đất đai, từng bước thay đổi bộ mặt đô thị và nông thôn trên địa bàn tỉnh.

Bên cạnh đó, nguồn thu từ đất có sự tăng trưởng đáng kể qua các năm, nhất là công tác giao đất, cho thuê đất thông qua đấu giá đất góp phần làm tăng nguồn thu cho ngân sách tỉnh. Tổng nguồn thu từ đất đai trên địa bàn tỉnh từ năm 2014 đến nay 13.023.963 triệu đồng, trong đó tiền sử dụng đất 10.923.581 triệu đồng; tiền thuê đất 1.556.440 triệu đồng; thuế liên quan đến đất đai 371.696 triệu đồng; lệ phí từ đất đai 172.246 triệu đồng.

Công tác thu hồi đất được thực hiện tương đối tốt theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt. Sau khi thu hồi đất, giao đất các chủ đầu tư đã triển khai đầu tư thực hiện xây dựng cơ sở hạ tầng đồng bộ, tăng nguồn thu cho ngân sách tỉnh thông qua công tác đấu giá quyền sử dụng đất, giao đất và cho thuê đất... Công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư luôn được quan tâm chỉ đạo tổ chức thực hiện công khai, dân chủ. Việc tổ chức lấy ý kiến được thực hiện nghiêm túc, đúng trình tự, thủ tục và phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư được người dân đồng thuận nên việc thực hiện chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ thuận lợi, do đó việc khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của người dân giảm đáng kể. Công tác giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo luôn được UBND tỉnh quan tâm chỉ đạo thực hiện, các ngành, các địa phương đã chủ động, tích cực vào cuộc giải quyết nên các đơn thư khiếu nại, tố cáo của người dân đã được giải quyết kịp thời, đảm bảo đúng quy định. Toàn tỉnh đã tiếp nhận 1391 vụ khiếu kiện, khiếu nại về đất đai, 129 vụ tố cáo và 251 vụ tranh chấp đất đai, trong đó UBND tỉnh đã giao Thanh tra tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường tham mưu giải quyết 127 vụ việc thuộc thẩm quyền giải quyết của Chủ tịch UBND tỉnh liên quan đến tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất.

Mặt khác, công tác thanh tra, kiểm tra trong lĩnh vực quản lý, sử dụng đất đai ở tỉnh đã được quan tâm, chú trọng. Qua thanh tra, kiểm tra đã từng bước đưa công tác quản lý, sử dụng đất đai đi vào nền nếp, góp phần lập lại kỷ cương pháp luật. Từ năm 2014 đến nay, Thanh tra tỉnh và Sở Tài nguyên và Môi trường tổ chức 33 cuộc thanh tra về việc chấp hành pháp luật về đất đai đối 310 đơn vị; tiến hành các cuộc kiểm tra đột xuất về việc chấp hành pháp luật đất đai của các tổ chức, cá nhân trên địa bàn tỉnh khi phát hiện hành vi vi phạm hoặc qua phản ánh của cử tri.

Ngoài ra, UBND tỉnh cũng đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương tăng cường thực hiện cấp Giấy chứng nhận cho các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất; tổ chức rà soát, thống kê các trường hợp chưa được cấp Giấy chứng nhận để lập kế hoạch, chỉ đạo cấp Giấy chứng nhận nên tỷ lệ cấp Giấy chứng nhận trên địa bàn tỉnh đạt khá cao. Đến nay, toàn tỉnh đã cấp được 550.376 Giấy chứng nhận với diện tích 595.003,03 ha/625.400,26 ha, đạt 96,13% diện tích, trong đó 10.627 Giấy cho các tổ chức, cơ sở tôn giáo với diện tích 409.018,65 ha; 539.749 Giấy cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư, với diện tích 185.984,38 ha…

Tuy nhiên, vẫn còn có một số nội dung pháp luật về đất đai chưa có quy định điều chỉnh, chưa phù hợp với điều kiện thực tiễn; thiếu các quy định để xử lý chuyển tiếp giữa Luật cũ và Luật mới về trường hợp giao đất, cho thuê đất, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Công tác quản lý Nhà nước về đất đai còn nhiều hạn chế, nhất là trong quy hoạch sử dụng đất, định giá đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng, hỗ trợ và tái định cư, các thủ tục hành chính về đất đai. Nguồn lực về đất đai chưa được phát huy đầy đủ để trở thành nội lực quan trọng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội; việc sử dụng đất có nơi còn lãng phí, hiệu quả chưa cao; thị trường bất động sản chưa phát triển ổn định; tình hình khiếu nại, tố cáo, tranh chấp về đất đai còn diễn biến phức tạp. Ý thức chấp hành pháp luật về đất đai của một bộ phận cán bộ và Nhân dân còn hạn chế. Việc thanh tra, kiểm tra, giám sát và xử lý các hành vi sai phạm có lúc chưa nghiêm…

Thời gian tới, các cấp, các ngành và địa phương tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện Luật Đất đai và các văn bản quy định chi tiết thi hành; quy định phân cấp thẩm quyền xác định giá đất cụ thể cho UBND cấp huyện phù hợp với thẩm quyền giao đất, cho thuê đất theo quy định của Luật Đất đai và cách xác định các thông số trong định giá đất để thống nhất áp dụng, đồng thời bổ sung trình tự, thủ tục giao đất, cho thuê đất thực hiện dự án đầu tư thông qua hình thức đấu thầu, lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư có sử dụng đất. Bên cạnh đó, các ngành, địa phương tăng cường tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về đất đai; chú trọng công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra việc quản lý, sử dụng đất và việc thi hành Luật Đất đai; tập trung nguồn lực xây dựng hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu đất đai để vừa đáp ứng được yêu cầu thông tin cho công tác quản lý, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, tạo điều kiện để thực hiện quản lý đất đai công khai, minh bạch và thuận lợi trong cải cách thủ tục hành chính.

Mai Anh