Cụ thể, NCUT trên địa bàn đã vận động Nhân dân và đồng bào DTTS trên địa bàn thôn, bản tiếp thu, thực hiện tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhất là chủ trương sáp nhập các thôn, bản; phòng, chống tệ nạn xã hội, đại dịch Covid-19; bài trừ những hủ tục không còn phù hợp, nạn tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, bạo lực gia đình, thực hiện bình đẳng giới trên các lĩnh vực. Bên cạnh đó, NCUT cũng tích cực tham gia cuộc vận động thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở theo phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”.

Trong phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, NCUT đã vận động bà con tự chủ, tăng gia phát triển sản xuất để vươn lên thoát nghèo, làm giàu. Nhiều NCUT tuổi cao, sức yếu không còn trực tiếp lao động sản xuất nhưng có vai trò quan trọng trong việc vận động con cháu tích cực, hăng say lao động sản xuất; bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, giữ gìn vệ sinh môi trường; bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa tốt đẹp của đồng bào DTTS; vận động Nhân dân ổn định cuộc sống, định canh định cư, ứng dụng khoa học vào sản xuất để nâng cao chất lượng, hiệu quả, góp phần vào phát triển kinh tế - xã hội hộ gia đình nói riêng và vùng DTTS của tỉnh nói chung.

Mặt khác, NCUT cũng đã có những đóng góp tích cực trong việc vận động Nhân dân tham gia xây dựng hệ thống chính trị, chính quyền ở cơ sở. Trong những năm qua, NCUT trên địa bàn là cán bộ cơ sở nghĩ hưu khá đông, đã chủ động, tích cực phát huy vai trò để hỗ trợ cho cán bộ, đảng viên trẻ những kinh nghiệm về công tác xây dựng, củng cố tổ chức Đảng, về xây dựng chính quyền vững mạnh, kinh nghiệm về công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước, góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn.

Ngoài ra, NCUT đã phối hợp chặt chẽ với Ban Chỉ huy thôn, bản; đội ngũ công an viên, các tổ chức đoàn thể tại cơ sở để giải quyết kịp thời những vướng mắc, các vụ tranh chấp khiếu kiện trong Nhân dân, tạo điều kiện để Nhân dân tham gia nhiều hơn trong công tác phòng ngừa, đấu tranh trấn áp tội phạm và bài trừ tệ nạn xã hội, xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư, cải thiện đời sống dân sinh, phát triển sản xuất. NCUT tích cực vận động bà con lối xóm nêu cao tinh thần trách nhiệm trong đấu tranh, phòng chống tội phạm, ý thức chấp hành pháp luật, xây dựng và duy trì cụm dân cư không có tội phạm... NCUT có vai trò quan trọng trong việc giáo dục, giúp đỡ những người lầm lỗi ở cộng đồng dân cư sớm trở thành người tốt, người có ích cho xã hội; giáo dục bà con, họ tộc và người dân trong cộng đồng phát huy truyền thống cách mạng, nâng cao ý thức cảnh giác và phòng, chống tội phạm, bài trừ các tệ nạn xã hội đem lại cuộc sống thanh bình ở thôn, bản.

Bằng tri thức bản địa và kinh nghiệm sống, NCUT đã góp phần không nhỏ vào việc giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc và xây dựng đời sống văn hóa mới ở khu dân cư; vận động bà con giữ gìn, phát triển lễ hội Đập trống của người Ma Coong (Dân tộc Bru - Vân Kiều), Lễ hội Lúa mới của người Vân Kiều (Dân tộc Bru - Vân Kiều); nghề mây tre đan của người Khùa… Cùng với đó, nhiều NCUT trong đồng bào DTTS là những tấm gương sáng trong việc nghiên cứu, học tập những chủ trương, chính sách mới của Đảng và Nhà nước; xây dựng các mô hình phát triển kinh tế, vận động bà con giữ gìn an ninh biên giới, tăng gia phát triển sản xuất để vươn lên thoát nghèo. Điển hình như ông Hồ Văn Pan (xã Kim Thủy, huyện Lệ Thủy) với mô hình sản xuất vườn ao chuồng, rừng kết hợp; ông Hoàng Binh (xã Kim Thủy, huyện Lệ Thủy) với mô hình trồng rừng kinh tế kết hợp chăn nuôi gia súc; bà Cao Thị Lâm (xã Lâm Hóa, huyện Tuyên Hóa), bà Hồ Thị Thanh (xã Trọng Hóa, huyện Minh Hóa) là những NCUT tích cực trong phát triển sản xuất kinh tế hộ gia đình, vận động bà con Nhân dân tích cực bảo vệ, cải thiện môi trường thôn, bản; bà Hồ Thị Con (xã Trường Sơn, huyện Quảng Ninh) tích cực trong việc chống lại hủ tục lạc hậu “Nối dây” của người Bru - Vân Kiều; ông Hồ Ai (xã Trường Sơn, huyện Quảng Ninh) tích cực bảo tồn, giữ gìn và phát huy tốt bản sắc văn hóa của người Bru - Vân Kiều; ông Hồ Thoong (xã Dân Hóa, huyện Minh Hóa) tích cực trong vận động Nhân dân phát triển sản xuất, tham gia bảo vệ an ninh chính trị trên địa bàn và chấp hành chủ trương sáp nhập, hợp nhất các thôn, bản.

Tuy nhiên, một số NCUT chưa phát huy hết vai trò; công tác vận động chưa đạt hiệu quả, thiếu linh hoạt và kiên trì trong tham gia giải quyết những vướng mắc tại cơ sở. Chính quyền địa phương có lúc, có nơi chưa chú trọng đến công tác nắm tình hình, chính sách liên quan đến NCUT để kịp thời tham mưu các cấp, ngành thăm hỏi, động viên; việc cung cấp thông tin cho NCUT còn chưa kịp thời, thường xuyên…

Thời gian tới, các sở, ban, ngành, chính quyền tiếp tục tăng cường công tác phối hợp và kịp thời tổ chức, triển khai các nội dung có liên quan đến chính sách cho NCUT; xác định nhiệm vụ, xây dựng kế hoạch triển khai, thực hiện chính sách cho NCUT theo từng nội dung cụ thể; lựa chọn thông tin cung cấp, nội dung tuyên truyền, phổ biến cho NCUT có trọng tâm, đúng chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước và phù hợp với tình hình thực tế. Bên cạnh đó, tỉnh tập trung chỉ đạo chính quyền địa phương chú trọng thăm hỏi, động viên, cung cấp thông tin và thực hiện chính sách cho NCUT trên địa bàn; rà soát, đưa ra khỏi và thay thế mới NCUT hàng năm đảm bảo theo đúng quy trình; tăng cường bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng trong truyền truyền, vận động để NCUT thực hiện có hiệu quả việc vận động đồng bào DTTS chấp hành tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, đẩy mạnh phát triển kinh tế nhằm thoát nghèo bền vững.

Mai Anh