Tích tiểu thành đại!

Thầy giáo Nguyễn Văn Ty trên một con tàu của mình

Thầy giáo Nguyễn Văn Ty nhớ lại những năm 90 của thế kỷ trước, hợp tác xã đánh cá Bảo Ninh, quê ông, bị tan rã, nhiều gia đình rời hợp tác xã đánh cá, bỏ làng biển. Lúc đó, thầy Ty nghĩ, không thể để mất nghề đánh cá của tổ tiên để lại. Sống ở bán đảo này, cả làng, cả xã ai cũng nghèo. Nhìn sóng biển vỗ bờ, thầy Ty nghĩ dưới biển là cá, đó là nguồn để nhà ông thoát nghèo, làng Sa Động của ông thoát nghèo. Nhưng làm sao để làm được điều đó, quả là một chuyện không dễ!

Nhiều khi thầy Ty ứa nước mắt vì cứ mỗi sáng, thầy lại thấy từng tốp thanh niên ở Bảo Ninh rời bến đò mẹ Suốt để vào Nam kiếm sống. Rồi thầy quyết định động viên ba đứa con trai học xong lớp mười hai và không thi vào đại học. Mấy đứa con của thầy đã nghe lời cha. Sau đó, thầy vay mượn tiền để đóng thuyền đi biển. Từ một chiếc thuyền sắm được vào năm 1990 (khoảng 16 triệu đồng), thầy Ty cùng các con đi biển đánh bắt miệt mài khoảng một năm thì trả hết nợ. Sau đó, thầy mua chiếc thuyền khác trị giá 39 triệu đồng. Cứ như vậy, đến hôm nay, thầy Ty đã gầy dựng được một đội tàu đánh bắt xa bờ gồm ba chiếc, mỗi chiếc tàu trị giá gần 3 tỉ đồng, đánh cá cả tháng trên biển, mỗi tháng đội tàu của thầy thu về tiền tỉ, đồng thời còn giải quyết cho hơn 50 lao động trong làng theo nghề đi biển, không phải bỏ xứ tha phương.

Người làng học theo

Khi thấy thầy Ty mua chiếc thuyền thứ hai to hơn, cả xã bắt đầu hỏi thầy giáo làng bí quyết làm ăn với biển cả mênh mông. Thầy Ty nhiệt tình bày cho người dân vay mượn tiền, đóng lưới, và cách ra xa đánh bắt cá. Người dân làng bắt đầu nghe theo thầy, từ một chiếc, hai chiếc, rồi vài chục chiếc thuyền máy được mua về. Mỗi lần làng xã có thuyền mới, lại mời thầy Ty đến thắp chút hương khấn vái cầu cho mọi chuyện đánh bắt được an lành. “Tui thấy dân làng theo tui mà mừng, mừng muốn rớt nước mắt vì người dân hiểu được tui không ngu, mừng vì dân làng tui, xã tui đang biết hướng thoát nghèo”, thầy Ty kể. “Ở làng biển mà ngư dân bỏ biển là khốn nạn lắm! Dân biển đi làm thuê, có ai thuê được mô, làm ăn sóng khơi quen, đi trộn hồ, trộn vữa lóng ngóng, hỏng việc. May có thầy Ty đi đầu để cả làng mần theo, mà chừ gia đình ai cũng thoát nghèo, nhà cửa xây vững vàng. Dân mừng hung”, ngư dân Võ Quý Thẳng vui mừng nói.

Theo cách làm của thầy Ty, hiện nay cả xã Bảo Ninh đã có đội thuyền hơn 400 chiếc, một nửa trong số đó là đánh bắt xa bờ. Chủ tịch UBND xã Bảo Ninh, Nguyễn Ngọc Hiếu nói: “Mỗi năm, xã thu từ nguồn lợi đánh bắt hải sản gần 100 tỉ đồng, 8.500 dân cả xã được biển nuôi sống và trả lương cho 400 lao động các địa phương khác đến đi biển cùng ngư dân xã. Thành quả đó là nhờ vào công sức “khai phá” của cha con thầy giáo Ty”. Đi trên cát ở làng biển Bảo Ninh, đến đâu cũng nghe mọi người khen thầy giáo Nguyễn Văn Ty đã nhiệt tình chỉ cách cho nhiều người dân biết làm ăn để cùng thoát nghèo.

Dự án mới và nghĩa tình trên biển

Thầy giáo Ty năm nay đã 65 tuổi, mấy năm trước thầy xin nghỉ hưu sớm để lo việc bám biển đánh bắt hải sản cho nhiều người. Bây giờ, thầy Ty thấy cần phải đóng tàu vỏ sắt để tăng thu nhập cho người nhà và cho bà con trong vùng. Thầy Ty đã viết một dự án gửi cho tổng cục Thuỷ sản. Theo đó, thầy muốn đóng một chiếc tàu sắt trị giá chừng 10 tỉ đồng, trong đó, số tiền của nhà thầy có hơn một nửa, số còn lại thầy sẽ đi vay. Tàu của thầy Ty dự kiến đóng sẽ dài 30m, rộng 10m, sẽ là chiếc tàu có thể bám biển lâu ngày để đánh bắt hải sản. Sau nhiều năm xây dựng đội tàu có vỏ bằng gỗ, thầy Ty thấy, thuyền gỗ ra biển lớn vài năm đã dạt các mối nối, sửa chữa tốn kém nhiều. Do đó, thầy Ty kiến nghị, Nhà nước cần hỗ trợ ngư dân đóng tàu vỏ sắt để bám biển lâu dài, bởi vì, tàu vỏ gỗ khi gặp gió cấp 7 – 8 đã phải rời luồng cá vào bờ.

“Đánh bắt cá bằng tàu vỏ gỗ có lớn mấy cũng không qua được gió cấp 8, những lúc gió to như vậy, cá nhiều vô kể, nhiều khi phải cất lưới rời bỏ cả đàn cá hàng chục tấn mà tiếc đứt ruột. Nếu dừng thuyền, đánh bắt thì bỏ mạng, mà không đánh là tiếc hung. Nhưng vì mạng sống của cả thuyền, mà phải vô bờ trong sự tiếc uổng không chi bù đắp”, thầy Ty nói. Dự án của thầy Ty đã gửi cho tổng cục Thuỷ sản với hy vọng được Nhà nước ủng hộ, hỗ trợ vốn, bởi vì, theo thầy Ty: “Tàu vỏ sắt bám biển lâu hơn, sóng có to cũng đánh bắt được hải sản, mà đánh bắt lúc đó mới thu hoạch những mẻ lưới lớn. Nay nguồn lợi thuỷ sản đang khó khăn, mà xài thuyền gỗ là khó tồn tại với đại dương lắm”.

Nhiều chuyến đi biển, thầy Ty gặp thuyền ngư dân Trung Quốc hết thực phẩm, thiếu nước ngọt, thầy nhiệt tình tiếp tế cho họ.“Cùng là ngư dân với nhau cả, tiếp thêm cho họ giữa biển để biết tôn trọng, quý nhau. Người làng biển chẳng bỏ ai giữa biển bơ vơ cả. Đó là nghĩa cử dân biển mà cũng là cốt tính của người Việt mình, sống nghĩa tình”, thầy Ty nói.

Nhà thầy Ty có ba chiếc tàu luôn đi chung cùng ngư trường, đến gặp luồng cá, đánh không hết, thầy Ty gọi thuyền bạn đến cùng hưởng ân huệ của Biển Đông đất nước. Chính nghĩa cử hào hiệp đó mà người dân Bảo Ninh luôn nhắc đến thầy Ty như một địa chỉ tin cậy để nương tựa ở biển khơi.

Bài và ảnh: Quốc Nam
(Báo điện tử Sài Gòn tiếp thị Media)