Để áp dụng tưới tiên tiến, tiết kiệm nước có hiệu quả, tỉnh đã đẩy mạnh việc rà soát, bổ sung quy hoạch; hoàn thiện thể chế, chính sách nhằm thúc đẩy áp dụng tưới tiên tiến, tiết kiệm nước; tuyên truyền, đào tạo và tập huấn về các chính sách, pháp luật của Nhà nước trong phát triển tưới tiên tiến, tiết kiệm nước nhằm nâng cao nhận thức của người dân trong tham gia xây dựng phát triển các mô hình nông nghiệp ứng dụng tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho cây trồng cạn; đồng thời kết nối với các tổ chức, doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh tham gia đầu tư hệ thống tưới tiên tiến tiết kiệm nước.

Tính đến năm 2020, trên địa bàn tỉnh có khoảng 37.615,2 ha canh tác cây trồng cạn, trong đó diện tích áp dụng biện pháp tưới truyền thống là 36.410,4 ha, chiếm 96,8%; diện tích áp dụng công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước là 281,6 ha, chiếm 0,7% (bao gồm nhóm cây lâu năm 65,2 ha; nhóm cây ăn quả 159,6 ha; nhóm cây rau màu, hoa 39,1 ha và cây dược liệu 17,7 ha). Toàn tỉnh đã có 06 doanh nghiệp và 09 hợp tác xã tham gia áp dụng tưới tiên tiến, tưới tiết kiệm với tổng diện tích là 65,4 ha cho một số loại cây như cây dược liệu, rau màu, giống cây lâm nghiệp và cây ăn quả.

Theo đánh giá của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, việc áp dụng tưới tiên tiến, tiết kiệm nước vào sản xuất nông nghiệp đã đem lại hiệu quả về nhiều mặt như tăng năng suất cây trồng, giảm chi phí sản xuất, tăng thu nhập cho người dân, đặc biệt là giải quyết được phần nào việc thiếu nước trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt tại địa phương. Đối với sản xuất nông nghiệp, năng suất cây trồng tăng từ 10% - 50% tùy theo loại cây trồng; chi phí công lao động để tưới và chăm sóc giảm từ 20% - 30%. Đối với sử dụng tài nguyên (đất, nước), lượng nước tiết kiệm so với tưới truyền thống từ 20% - 40%; thu nhập của người dân, doanh nghiệp tăng từ 20% - 40% so với không áp dụng.

Bên cạnh đó, việc áp dụng các biện pháp tưới tiên tiến, tiết kiệm nước ít bị ảnh hưởng đến năng suất cũng như chất lượng sản phẩm khi xảy ra thời tiết bất lợi, nắng nóng, hạn hán kéo dài; đặc biệt là áp dụng biện pháp nhà màng, nhà lưới ít bị ảnh hưởng khi xảy ra rét đậm, rét hại…; giảm nguy cơ thiếu nước khi nắng nóng kéo dài, giảm rủi ro, thiệt hại trong sản xuất. Về mặt môi trường, áp dụng công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước sẽ giảm ô nhiễm nhờ sử dụng hợp lý và tiết kiệm phân bón trong quá trình canh tác, hạn chế cạn kiệt nguồn tài nguyên nước ngầm do khai thác quá mức cho phép.

Mặc dù công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước có nhiều ưu điểm vượt trội so với phương pháp tưới truyền thống, tuy nhiên việc áp dụng công nghệ vào sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh vẫn còn nhiều khó khăn, diện tích cây trồng cạn được áp dụng tưới tiên tiến, tiết kiệm còn hạn chế do chi phí đầu tư, nhất là đầu tư ban đầu đối với công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước còn cao so với thu nhập của người dân. Ngoài ra, công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước đòi hỏi người sản xuất đầu tư phải tính toán sử dụng trong nhiều năm mới hoàn vốn và có lãi, trong khi động lực để thúc đẩy áp dụng công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước của người sản xuất chưa đủ lớn, chưa thấy hết được lợi ích khi áp dụng công nghệ tưới. Cơ chế chính sách hỗ trợ cho người dân để thúc đẩy ứng dụng công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho các loại cây trồng cạn chưa được hoàn thiện, đồng bộ. Công tác thông tin tuyên truyền về giải pháp tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho cây trồng và việc chuyển giao công nghệ, đào tạo, nâng cao nhận thức cho người dân chưa đáp ứng yêu cầu.

Để phát triển, mở rộng áp dụng mô hình công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước, thời gian tới, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giới thiệu các mô hình sản xuất nông nghiệp thành công có sử dụng hệ thống tưới tiên tiến, tiết kiệm nước để doanh nghiệp và người dân sản xuất nông nghiệp được biết, thấy hiệu quả của việc tưới tiên tiến, tiết kiệm so với phương pháp tưới truyền thống từ đó người dân sẽ chủ động áp dụng; tăng cường đào tạo, tập huấn, nâng cao nhận thức và năng lực cho cán bộ quản lý, các tổ chức khai thác công trình thủy lợi, chủ trang trại, gia trại và người dân; đào tạo, chuyển giao công nghệ về tưới tiên tiến, tiết kiệm nước gắn với công tác khuyến nông; xây dựng các mô hình mẫu, mô hình trình diễn nông nghiệp thông minh gắn với công nghệ tiên tiến, tiết kiệm nước, các hồ lớn; thử nghiệm áp dụng các chính sách mới; tổ chức sản xuất và liên kết sản xuất, tiêu thụ... lồng ghép trong các dự án đầu tư công để làm cơ sở nhân rộng mô hình.

Mặt khác, Sở sẽ tham mưu UBND tỉnh đề nghị Chính phủ, Bộ Nông nghiệp phát triển nông thôn hỗ kinh phí cho việc tu bổ, nâng cấp hệ thống công trình thủy lợi; đầu tư xây dựng các hệ thống tưới tiên tiến, tiết kiệm nước; xây dựng các mô hình mẫu về tưới tiên tiến, tiết kiệm nước; mô hình trình diễn nông nghiệp thông minh gắn với công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước; chuyển giao công nghệ; phát triển thị trường; thực hiện các mô hình, dự án tưới tiên tiến, tiết kiệm nước phục vụ sản xuất với quy mô nhỏ, hộ gia đình; mở các lớp tập huấn, tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân về phương pháp tưới tiên tiến, tiết kiệm nước.

N.Q