Toàn tỉnh hiện có 280,2 km đê, trong đó 232,9 km đê được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) phân loại, phân cấp theo Quyết định số 326/QĐ-BNN-TCTL ngày 28/02/2014, gồm: Đê biển 01 tuyến, cấp IV có chiều dài 05 km; đê cửa sông có 11 tuyến dài 82,5km; đê sông 04 tuyến dài 55,4km, đê bao 03 tuyến dài 90 km và 05 tuyến đê dài 21,5 km chưa được phân loại, phân cấp. Ngoài ra có 25,8 km đê chưa được đưa vào Quyết định số 326/QĐ-BNN-TCTL của Bộ NN&PTNT để phân loại, phân cấp. Công trình trên đê gồm 220 cống và 10 tràn qua đê dài từ 15 - 60m. Các tuyến đê chủ yếu nằm dọc theo các cửa sông như sông Gianh, sông Ròn, sông Lý Hòa, sông Nhật Lệ, sông Kiến Giang và sông Lệ Kỳ. Hệ thống đê có nhiệm vụ ngăn mặn, giữ ngọt, chống lũ sớm, lũ tiểu mãn phục vụ sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản, phòng, chống lụt bão, giảm nhẹ thiên tai, kết nối giao thông giữa các vùng trong tỉnh, bảo vệ dân sinh, góp phần quan trọng và thiết thực trong việc phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

Xác định tầm quan trọng của hệ thống đê điều, trong những năm qua, tỉnh luôn chú trọng đầu tư, xây dựng, tu bổ, nâng cấp và kiên cố hóa các công trình đê, kè nhằm phòng, chống thiên tai, bảo vệ tính mạng, tài sản của Nhân dân, góp phần phát triển kinh tế - xã hội gắn liền với công tác bảo đảm an ninh - quốc phòng. Từ năm 2017 đến nay, được sự hỗ trợ của Chính phủ, Bộ NN&PTNT, toàn tỉnh đã đầu tư xây dựng mới được 10 công trình đê, kè chống xói lở với tổng chiều dài hơn 17 km. Cùng với việc xây dựng, tu bổ, nâng cấp, các cấp, ngành trong tỉnh cũng đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về đê điều thông qua hệ thống đài truyền thanh cấp huyện, xã ven sông, biển có đê; lồng ghép nội dung phòng, chống lũ vào quy hoạch thủy lợi; qua đó nhận thức của Nhân dân ngày càng được nâng lên, tình hình vi phạm đã giảm và ít nghiêm trọng. Các hành vi vi phạm chủ yếu là làm lều quán, trồng cây, làm bãi tập kết vật liệu trên mặt, mái đê, đào ao nuôi trồng thủy hải sản sát vào chân đê đã được thanh tra Sở NN&PTNT lập biên bản yêu cầu tháo dỡ cũng như Chi cục Thủy lợi và Phòng chống lụt bão, chính quyền huyện, xã tuyên truyền, vận động giải tỏa. Hàng năm, các địa phương trên địa bàn đã chủ động xây dựng phương án phòng, chống lụt, bão, hộ đê và xem đây là công việc được tiến hành thường xuyên đặc biệt trong mùa lũ, bão để bảo đảm an toàn cho hệ thống đê điều. Việc chuẩn bị vật tư dự trữ, nhân lực, phương tiện cho hoạt động hộ đê cũng được các cấp chính quyền địa phương coi trọng. Ban Chỉ huy Phòng, chống lụt bão của tỉnh, huyện trong mùa mưa bão thường trực theo dõi, nắm bắt tình hình, chỉ đạo, khi cần thiết để huy động lực lượng, vật tư, phương tiện của Nhà nước, địa phương và của tổ chức, cá nhân trên địa bàn ứng cứu, nhanh chóng xử lý khi sự cố xảy ra... Năm 2020, các địa phương trong tỉnh đã làm tốt công tác quản lý bảo vệ đê, nên không có sự cố (vỡ đê) đáng tiếc nào xảy ra.

Tuy nhiên, Quảng Bình là vùng thường xuyên bị bão lũ, công trình đê điều xây dựng lâu năm đã hư hỏng, xuống cấp; tình trạng sạt lở bờ sông, bờ biển trên địa bàn ngày càng diễn biến phức tạp, gia tăng về cả phạm vi và mức độ sạt lở, gây mất đất sản xuất, biến đổi dòng chảy, đe dọa tài sản, tính mạng của người dân. Hiện tại, toàn tỉnh có 27 vị trí sạt lở cần đầu tư từ nay đến năm 2025 với tổng chiều dài 55,72 km với kinh phí đề xuất đầu tư xây dựng ước tính hơn 785 tỷ đồng. Đối với nguồn lực của tỉnh thì khó để có thể khắc phục được số lượng kè sông, kè biển lớn như vậy.

Do đó, để nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong công tác quản lý, khai thác, duy tu, bảo vệ các công trình đê điều trên địa bàn tỉnh, đồng thời hoàn thiện hệ thống đê kè phục vụ sản xuất, an dân và xử lý sạt lở bờ sông, bờ biển đảm bảo an toàn, ổn định lâu dài, trong điều kiện nguồn ngân sách của tỉnh còn gặp nhiều khó khăn, thiên tai, bão lũ thường xuyên xảy ra, Quảng Bình rất cần sự hỗ trợ nguồn lực từ Trung ương và các tổ chức quốc tế. Đặc biệt, tỉnh rất cần Chính phủ quan tâm hỗ trợ kinh phí cho địa phương bảo đảm duy tu, bão dưỡng đê điều và xử lý cấp bách sự cố đê điều; hỗ trợ kinh phí để sửa chữa, nâng cấp các tuyến đê, kè bị sạt lỡ, xung yếu.

Về phía tỉnh sẽ tập trung chỉ đạo các địa phương tổ chức, phân công lực lượng, tăng cường kiểm tra theo dõi các tuyến đê, kịp thời thao tác vận hành đóng mở cửa cống để tiêu thoát lũ, nhanh chóng xử lý sự cố xảy ra, đảm bảo an toàn đê điều trong mùa mưa, lũ năm 2021; tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức của tổ chức, người dân về phòng, chống sạt lở bờ sông, bờ biển; xây dựng cơ chế, chính sách nhằm khuyến khích, hỗ trợ công tác nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ và thu hút nguồn lực ngoài ngân sách cho công tác phòng, chống sạt lở bờ sông, bờ biển trên địa bàn; chỉ đạo các địa phương kiểm soát chặt chẽ hoạt động khai thác cát, sỏi lòng sông, khu vực ven biển, ngăn chặn khai thác cát sỏi trái phép, nhất là tại khu vực đã được cảnh báo có nguy cơ sạt lở; quản lý chặt vùng đất ven sông, ven biển không để xây dựng, nâng cấp nhà ở, công trình ven sông, ven biển làm tăng nguy cơ sạt lở, bị rủi ro do sạt lở; đồng thời tiếp tục bảo vệ, phát triển rừng ngập mặn, rừng phòng hộ ven biển, đẩy mạnh xã hội hóa công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng gắn với ổn định sinh kế cho người dân.

N.Q